Naaktfoto's op Instagram
Er is een hoop verontwaardiging in Nederland na de aanrandingen in Keulen en andere grote steden in Duitsland en Zweden. En terecht. De schuldigen moeten worden opgepakt en terechtgesteld. Mochten er recente asielzoekers bij zijn uit onder andere Syrië dan moeten ze, na terecht te zijn gesteld het land uit, vind ik.
Maar waar lees ik op Twitter en Facebook de enorme verontwaardiging nadat naar buiten is gekomen dat in Tilburg meisjes het slachtoffer zijn geworden van sexting? Denkt men nu echt dat zoiets alleen maar in Tilburg gebeurt? Ja, de sextest was vorige week trending op Twitter, maar dat is toch weer iets heel anders. Er was ook een discussie onder #sexting, maar die ging meer over wat sexting is en er was nergens verontwaardiging te bespeuren. Wanneer de foto's zouden zijn verspreid door Marokkanen of recente asielzoekers, dan was het hek van de dam geweest.
Sexting is oorspronkelijk het verzenden van erotisch getinte foto's of berichten via media, meestal mobieltjes. Normaal sturen partners dat soort foto's en berichtjes naar elkaar en is er niets aan de hand zolang de relatie niet uit gaat. Maar nu is het ook een trend aan het worden op de scholen en zelfs al op basisscholen. Dat kan voor zeer grote problemen zorgen. Tilburg is nu ineens in het nieuws, maar het gebeurt al heel lang en op veel scholen.
Nu kun je natuurlijk zeggen: eigen schuld, dikke bult, maar is dat wel zo? Het gaat hier om jongeren. Als volwassenen aan sexting doen en de foto's verschijnen op de sociale media, dan is het inderdaad eigen schuld, dikke bult. Bij scholieren vind ik dat anders liggen.
Scholieren willen 'erbij horen'. Als ze dat namelijk niet doen, dan worden ze gepest. Ben je een buitenbeentje, dan ben je de klos en zeker als meisje. In EenVandaag deed een meisje haar verhaal over sexting. Zij was enkele jaren geleden slachtoffer geworden en was daarna zodanig gepest dat ze van een flat is gesprongen. Ze overleefde de val. Uit haar verhaal bleek hoe het komt dat zulke meisjes erotisch getinte foto's op Instagram zetten. Er wordt druk op ze uitgeoefend door andere scholieren. Soms is het een foto die door een meisje naar een vriendje is gestuurd en die zet de foto dan online als het uit is, maar heel vaak worden de foto's onder druk van anderen gemaakt. Ouders geven de schoolleiding de schuld, maar hoe moet de schoolleiding van een leerfabriek alle leerlingen van die fabriek in de gaten houden? Op het werk komt ook seksuele intimidatie voor door volwassenen. Is dan de werkgever daar verantwoordelijk voor als het een werkgever met bijvoorbeeld zeshonderd medewerkers betreft?
Ik zou het in dit geval ook niet sexting noemen maar pesten. Je pest en treitert als groepje jongens een meisje net zolang tot ze uiteindelijk maar toegeeft aan de druk om een naaktfoto te sturen, in de hoop dat ze er dan vanaf is en erbij hoort. Maar dan begint het pas. De foto's komen online en de hele school kan ze zien. Dan word je misschien niet meer gepest door degenen die je onder druk die foto hebben laten maken, maar door andere scholieren. Je wordt constant uitgescholden voor hoer en slet. En op een gegeven moment kun je er niet meer tegen en spring je van een flat of onder een trein.
Ouders geven dus de schoolleiding de schuld, maar zelf weten ze ook niet wat hun dochters allemaal met hun mobieltjes uitvoeren. Het is ook moeilijk te controleren. En het is ook niet alleen sexting of pesten. Er zijn ook filmpjes in omloop van hevige vechtpartijen tussen leerlingen. Er gebeurt van alles tussen leerlingen op scholen waar zowel ouders als leraren totaal geen weet van hebben.
De belangrijkste vraag is natuurlijk: wat kun je er tegen doen? Ik heb even gekeken wat scholen er zelf over zeggen op hun site School en Veiligheid. Ze gaan het slachtoffer vertellen dat die aangifte moet doen bij de politie. Er moeten strafmaatregelen komen tegen de daders en de school kan ook zelf aangifte doen bij de politie. Het slachtoffer kan worden gewezen op een vertrouwenspersoon. De school moet een gesprek aangaan met de betreffende leerlingen en de ouders. De verdere verspreiding van de foto's moet worden verboden. Dat zijn dus allemaal regressieve maatregelen. Men heeft het niet over het voorkomen van sexting.
Veel mensen vinden dat er betere voorlichting moet komen over dit soort onderwerpen op de scholen en daar ben ik het ook mee eens, maar er is iets dat nog beter is om dit soort praktijken te voorkomen: kleinere scholen. Scholen waarin de directeur iedere leerling persoonlijk kent. Waar de leraren ook iedere leerling goed kennen. Veel scholen zijn al jaren gewoon onderwijsfabrieken. Het is onmogelijk om op een school met 1200 of 1500 leerlingen te voorkomen dat dit soort dingen gebeuren. Dat zijn veel te grote scholen. Onpersoonlijke fabrieken, zeker voor jongeren in die leeftijd. Een Haagse Hogeschool is ook een fabriek, maar je mag hopen dat de leerlingen op de leeftijd dat ze daar studeren al wat meer volwassen zijn.
Gelukkig heeft Jet Bussemaker ook eindelijk ingezien dat die enorme studiefabrieken niet goed zijn, maar nu zijn de studenten, docenten, bestuurders en toezichthouders weer boos op Jet. Waarom? Jan van Zijl, voorzitter van de MBO Raad hoort nooit klachten dat studenten verloren op het schoolplein lopen. Hij had toen zeker nog niets over sexting en geweld tussen leerlingen gehoord. Het is alleen jammer dat Jet het over de ROC's en het MBO heeft. Wat mij betreft begint ze gewoon onderaan: in het voortgezet onderwijs. Scholen waarin VMBO, HAVO en VWO zijn ondergebracht hebben gewoon veel te veel leerlingen. Natuurlijk zullen er scholen zijn die het efficiënt hebben ingericht zodat het binnen zo'n enorm complex toch kleinschaliger is, maar dat hebben lang niet alle scholen. In kleinere scholen heeft men veel meer grip op de leerlingen. Als je dan daarnaast ook nog goede voorlichting geeft, dan ben je een heel eind. Helemaal dit soort uitwassen uitbannen zal wel nooit lukken, want er zijn ook buiten de school en het speelplein en buiten het ouderlijk huis nog genoeg plekken waar het mis kan gaan, maar dan heb je er als school tenminste alles aan gedaan en is het verder aan de ouders.
