Racisme in Nederland? Hoezo?
Ik denk dat in ieder land wel racisme voorkomt en dus ook in Nederland. Lees alleen maar eens de verschrikkelijke reacties op het nieuws over de bootvluchtelingen. Over dat soort racisme kun je kort zijn: niet op reageren. Daar ga ik geen woorden aan vuil maken. Maar het is niet altijd zo duidelijk aanwezig.
Deze week ging ik boodschappen doen bij Appie. Appie heeft een spaaractie voor kinderen. Dierenplaatjes. Bij de kassa's staan dan vaak kinderen te wachten tot je klaar bent met afrekenen en dan vragen ze of je ook dierenplaatjes hebt. Dit keer stond er alleen een Surinaams meisje van een jaar of negen. Ze vroeg me of ik dierenplaatjes had en ik zei dat ik die wel had, maar dat die voor mijn eigen kleindochter waren.
Een stel dat achter me bij de kassa had gestaan werd ook door haar aangesproken. De vrouw zei dat ze geen dierenplaatjes had, maar ik kreeg van de man op dat moment een aantal dierenplaatjes in mijn handen gedrukt. Hij had gezien dat ik ze spaarde. Ik gaf die plaatjes maar meteen door aan dat meisje. Even later hoorde ik haar tegen hem zeggen: 'Hij heeft ze aan het meisje gegeven.'
Dat stel gaf de plaatjes dus liever aan mij dan aan een donker meisje. Of vergis ik me daarin en gaven ze die dingen liever aan een aardige oude opa die ze kennelijk spaarde dan aan een klein meisje dat erom vroeg? Mijn moeder zei vroeger altijd: 'Kinderen die vragen worden overgeslagen', maar dit vind ik overdreven. Het lijkt toch op een vorm van racisme.
Een ander voorbeeld.
Vorig jaar had ik een nieuw mobieltje nodig en ging naar Phone House om te zien of er leuke aanbiedingen waren. Ik had op internet al wel leuke aanbiedingen gezien, maar wilde liever ter plekke nog advies. Er waren twee medewerkers: een Marokkaan en een Surinamer. De Marokkaan hielp me prima met een goede aanbieding en een gratis goede iPhone. Dat laatste vond ik belangrijk, want ik heb nooit zin om een paar honderd euro voor zo'n ding uit te geven. Tot nu toe heb ik nog nooit spijt gehad van het abonnement en het toestel. De Surinamer hielp iemand anders en zo te horen was ook hij ter zake kundig. Bovendien waren ze vrolijk, maakten grapjes en toonden geduld. Klantvriendelijk heet dat. Ik moest op een gegeven moment een identiteitsbewijs tonen voor het abonnement. Nu heb ik vrijwel nooit een paspoort bij me en ik heb nooit een identiteitskaart gekocht. Ik vond en vind het belachelijk dat jij zo'n kaart moet betalen als de overheid per se wil dat je die bij je hebt als je geen paspoort kunt tonen. Dat doe ik dus niet. Ik moest daarom even naar huis om mijn paspoort te halen.
De medewerkers vonden vreemd dat ik er geen had. Ze vertelden me dat je meegenomen kunt worden door de politie en dat je een bekeuring kunt krijgen als je er geen bij je hebt als je wordt aangehouden. Ik vertelde ze dat ik geen rijbewijs heb en geen auto reed en dat ik in al die tijd dat het identiteitsbewijs bestaat nog nooit ben aangehouden. Toen moesten ze hard lachen, want zij werden iedere week wel een paar keer zomaar aangehouden.
Dat is toch vreemd, vind ik. Wat heb ik niet en zij wel dat de politie mij niet aanhoudt en hen wel? Ik kan wel een oude hippie zijn die aan oude vrouwtjes wiet wil verkopen in het park en in verband daarmee met een paar kilo rode Libanon in mijn rugzakje door de stad fiets.
Nog een voorbeeld. Ik ben manager geweest bij een groot bedrijf met veel vestigingen in Nederland. Als ik personeel nodig had, dan ging ik samen met de chef personeelszaken kijken of er geschikte kandidaten waren. De man kwam dan met een stapel sollicitatiebrieven en ging samen met mij selecteren. Tot mijn verbazing zag ik dat hij bepaalde brieven ongeopend weglegde. Toen ik hem daarnaar vroeg zei hij dat het buitenlandse namen waren. Het gekke was dat bij dat bedrijf toch vrij veel Hindoestanen werkten.
En denk nu maar niet dat het iets is van de laatste tijd, want het gaat echt niet alleen over het discrimineren van moslims. In de jaren zeventig waren er nog bijna geen moslims in Nederland. Ik was al een paar jaar getrouwd en woonde met mijn gezin op onszelf. Op een dag gingen we bij mijn moeder op bezoek en zetten daar de fietsen tegen het raam. Terwijl we ze op slot aan het zetten waren, kwam er iemand vertellen dat we ze beter binnen konden zetten omdat er een Surinaamse familie in de straat was komen wonen. We hebben ze gewoon buiten laten staan en wat denk je? Ze stonden er nog toen we weg gingen.
Waarom hebben mensen een hekel aan andere mensen omdat ze een andere kleur of cultuur hebben? Is het angst? Zijn veel mensen bang voor dingen die afwijken van wat voor hun normaal is? Het is namelijk niet alleen op basis van kleur of religie. Ik weet nog wel dat wij vroeger een jongetje in de klas hadden met rood haar, sproetjes en een brilletje. Dat jongetje werd gepest. Alles wat afwijkt is niet normaal? Moet je daar dan bang voor zijn? Zelfs mensen die eruit zien als tokkies, hoeven dat helemaal niet te zijn. Beoordeel dan de mensen op hun gedrag en niet op hun uiterlijk.
Dat meisje bij de kassa was een Nederlands meisje. Ze kent Suriname waarschijnlijk alleen van horen zeggen. Ze is hier geboren, zit op een Nederlandse school, spreekt alleen Nederlands, heeft Nederlandse vriendjes en vriendinnetjes, kijkt naar de Nederlandse televisie en gaat naar de Efteling op schoolreisje. Het enige afwijkende van andere Nederlandse kinderen is, dat ze niet in de zon hoeft te gaan liggen om bruin te worden.
Discriminatie is echt niet meer van deze tijd, maar ik ben bang dat het nooit zal verdwijnen. Discriminatie is helaas een wereldwijd verschijnsel. Overal zijn mensen bang voor iets dat anders is dan zijzelf. Zelfs in Nederland discrimineren niet-Nederlanders andere niet-Nederlanders. Ik ben ooit een jaartje leraar Duits geweest op een MAVO in een wijk van Den Haag waar veel nationaliteiten bij elkaar wonen. Daar zei ik na de laatste les 's middags tegen een Surinaamse jongen dat hij aan de beurt was om de klas schoon te maken. Hij vond het maar niks. 'Ik ben geen Turk', was zijn antwoord.
