EenVandaag wordt mede mogelijk gemaakt door het Rijksmuseum
Het duurt niet lang meer of we zien de boodschap “EenVandaag wordt mede mogelijk gemaakt door het Rijksmuseum” voorbijkomen. Nu musea al een tijdje minder subsidies ontvangen en de publieke omroep nog steeds lichtelijk verzuurd zijn over hun strakkere inkomsten, lijkt het of ze elkaar op steeds minder subtiele manier de hand boven het hoofd willen houden. De publieke omroep maakt in de journalistiek reclame voor nieuwe tentoonstellingen in ruil voor een stagiaireklus om een nietszeggend itempje in elkaar te knutselen.
Gewoon een greep uit de “journalistieke” items van de afgelopen tijd: nazaten van Michiel de Ruyter spelen mee in de gelijknamige film, zodat de verheerlijking van de vaderlandse piraat nog een positief historisch tintje krijgt. Een duikje in het leven van Marie Heurtin, een prachtige must-see filmhuisfilm over een doof en blind meisje dat het leven opnieuw leert ontdekken in een Frans klooster van een stervende non. Alle late werken van Rembrandt zijn voor het eerst bijeen in het Rijksmuseum, omdat ze in Amsterdam zijn geschilderd. The Frick Collection is speciaal ingericht als een huiskamerverzameling in het Mauritshuis in Den Haag, als wederdienst voor de reis die het Meisje met de Parel heeft gemaakt. En in Arnhem kan je nu genieten van foute kunst, die goedgekeurd was in de Tweede Wereldoorlog. Ja, zo leer je nog eens wat over de Nederlandse geschiedenis.
De items zijn stuk voor stuk prachtige televisiecommercials voor de musea. Kunst wordt immers verheven op het moment dat de bezoeker er betekenis aan geeft. “Herkenbaarheid” is de grootste publiekstrekker. Dus de forens die de volgende ochtend naar zijn werk gaat, ziet gelijk de posters van de grote musea op het station hangen. Prima landelijke dekking van de marketing voor instellingen die zichzelf nu moeten bedruipen. En omdat EenVandaag de zendtijd blijkbaar weggeeft in de vorm van gratis advertorials, zal er geen kwaad woord vallen over de collecties. Goede investering van het belastinggeld. Wie zit er nu niet te wachten op maatschappelijk gezellige items?
Het zal niet lang meer duren, of EenVandaag wordt het SBS6 van de publieke omroep. Na de huilies in de Groningse gasvelden, de infomercials over kunst en koeknuffel-tv, is de volgende zet aan de bewoners van achtergestelde Hollandse volkswijken waarin huisdieren worden vermist. Verhalen over Fikkie die het leven van een kind had gered en nu is weggelopen, tot aan poes Arabelle die de krant apporteert voor zijn baasje in een rolstoel. Je moet toch wat als zowel het geld als de werklust ontbreekt om het onderste uit de kan te halen in de nationale en internationale berichtgeving. Dan kan je maar het best tv maken waar je blij van wordt.
Nu vind ik het helemaal niet erg dat er wat aandacht is voor kunst en cultuur. Maar maak het dan werkelijk relevant. Monumentale gebouwen in Groningen storten steeds sneller in elkaar. Er zijn terroristische organisaties die hun geld verdienen met kunstsmokkel. Landen als Syrië en Irak worden nog steeds leeggeroofd van hun cultureel erfgoed. 9/11 was gesponsord door de verkoop van kunst. En in Nederlandse musea hangt nog genoeg kunst dat ooit geroofd is van de joden ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Maar daar hoor je in de Nederlandse journalistiek weinig over. Het trekt geen publiek voor de musea. Het zijn geen onderwerpen waar de goedkope stagiair scherpe vragen over kan stellen om mensen tot verantwoording te roepen. Dus doen ze het maar makkelijk, zo net na het eten: “Dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse musea.”
