Desinformatie en agitprop (slot)
Iets anders is het verraderlijke van die aantallen huishoudens. Het klinkt fraai, maar er wordt nooit bij verteld dat de industrie veel en veel meer stroom verbruikt dan onze huishoudens. Zelfs al zouden alle huizen in ons land worden voorzien van windstroom – met de beperkingen als hierboven omschreven – dan nog is dat maar enkel tientallen procenten van het totaal. En dat na de bouw van een onoverzienbaar dicht oerwoud van die spuuglelijke krengen. Hoeveel? Denk maar eens aan vijf maal zoveel als er nu al staan. En hoort u wel eens de echte vervuilingscijfers van de snellestart centrales die moeten bijspringen als er te weinig wind is? Die zijn door hun bouwwijze nogal wat meer vervuilend dan andere types. Maar die andere types kunnen niet snel starten, en wij als consumenten zijn echt niet bereid om een paar uur zonder stroom te zitten omdat de centrales nog moeten warmdraaien.
Hebt u trouwens al eens gehoord waar onze stroom echt vandaan komt op de tijden dat we niet zelfvoorzienend zijn? Uit welke soort centrales, bijvoorbeeld die dingen die nog altijd met bruinkool worden gestookt? Of met steenkool? We kunnen wel zeggen dat die dingen meestal niet in ons land staan, maar dat lijkt me geen net, zuiver standpunt. Ook het feit dat de maatschappijen vaak stroom tegen afbraakprijzen van elders inkopen, omdat men in het buitenland net met een enorm overschot zit, wordt maar zelden publiekelijk toegegeven. Ik zou wel eens in een schema willen zien waar de stroom werkelijk vandaan komt, met de bijbehorende prijzen. En wat er werkelijk, via alle mogelijke kanalen, aan subsidie naar de windmolensector stroomt. We zouden met onze oren staan klapperen, zoveel is wel zeker.
En dan is er natuurlijk de steeds sterker wordende NIMBY-refleks. We waren laatst in Zuidoost-Friesland waar we vele aanplakbiljetten zagen waarop werd geageerd tegen de bouw van een windmolenpark in het IJsselmeer, net voor de neus van de bewoners daar. Dat was in Stavoren meen ik. Die beweging gaat dwars door alle partijen heen. Op Urk kan men daarover ook meepraten. De mensen willen het niet, en dat geluid wordt steeds sterker. Men leest steeds vaker over slagschaduwen van de wieken en over het gekmakende geluid van de grote windturbines. En men ziet filmpjes op internet van vogels die door de wieken worden gemold. En men gnuift bij het filmpje waarin men ziet dat zo'n groot kreng van een windturbine door een enkele, onverwachte windvlaag aan poeier wordt geblazen. Een paar miljoen door het riool? Jammer joh. Men leeft mee met de familie van twee monteurs die bij een brand in de gondel van een windmolen, tachtig meter of meer boven de grond niet meer weg konden komen en levend verbrandden.
Dit alles krijgt wel een heel speciaal, navrant luchtje als men de moeite neemt om te kijken hoeveel men jaarlijks kwijt is aan energiebelasting. Wederom is het nogal lastig om boven water te krijgen waaraan die belasting wordt besteed, maar je kunt er gevoeglijk van uitgaan dat een groot deel ervan door de windmolens wordt weggeblazen. Energiebelasting is een vrij algemeen begrip, als men het windmolentax had genoemd waren de rapen allang gaar geweest. Dan waren zelfs wij, nauwelijks van onze plek te krijgen Hollanders hevig dwars gaan liggen. Maar wat niet is gaat zeker komen. De kongsi van een paar fabrikanten, een paar grote energiemaatschappijen en een regering die op allerlei zichtbare en minder zichtbare manieren de boel financieel aan de gang houdt heeft blijkbaar iets over het hoofd gezien, en dat is de macht van internet. Je kunt via je lobby nog zoveel desinformatie verspreiden en mooie verhalen vertellen, ondersteund door agitprop van bepaalde politici, er komt via internet toch tegenwerking en tegengif. Dat gaat vooral in het begin heel langzaam en aarzelend, vooral door tegenwerking van die zelfde kongsi, maar het wordt allengs meer. Je kunt nog zo veel mensen met een ander geluid belachelijk proberen te maken, uiteindelijk verlies je. Eigen schuld, dan had je de mensen die het moeten betalen niet jarenlang moeten bestoken met kletsverhalen en halve waarheden. Uiteindelijk zal zelfs de meest verstokte voorstander diep in zijn hart toch wat twijfeltjes gaan bespeuren.
Op een gegeven moment gaat het roer radicaal om. De laatsten die tegen beter weten in toch blijven geloven worden afgebrand en weggelachen. Windenergie in de huidige vorm is een doodlopende weg, dat is inmiddels wel zeker. De regering ziet dat ook al, in beperkte omvang dan altijd, maar zou toch al plannen moeten gaan maken.
Overigens is mijn plan om een lange column te schrijven en die in twee afleveringen te publiceren, niet helemaal ongeschonden uit de verf gekomen. Ik moet hier toch gaan strepen en gummen, want ik kreeg weerwerk van een reageerder die wist waarover hij het had. Beter dan ik, want na zijn commentaar ben ik eens verder gaan zoeken op internet, en wat denk je? Ik moet door het stof. Die kleine windturbines zijn helemaal de oplossing niet, al leveren ze energie bij windsnelheden die boven en onder die van grote windturbines liggen. Ik heb me eens ingelezen in de natuurkunde die windturbines in uiterste instantie begrenst, ondermeer door de Betz-factor. En verder heeft een onafhankelijke instantie een dozijn kleine windturbines van allerlei fabrikaat getest. De uitkomst was dat een aantal ervan nauwelijks de energie leverde die nodig is om de elektronica van de besturing op gang te houden. De voorgespiegelde cijfers over vermogen en terugverdientijd zijn veel te rooskleurig. Ook dat is dus een doodlopende weg, al zou ik dat graag anders zien. Wat ik twee weken terug aan u over kleine windturbines voorspiegelde blijkt wishful thinking, veroorzaakt door te weinig onderzoek, en dat zet ik nu dus recht.
Nee, we moeten echt weer een heel andere kant op. Ik zet me nu al schrap tegen de golf commentaar die mijn volgende verhaal gaat opleveren. Maar dat mag, dat hoort bij columneren op deze site.
