Domme tv voor de hardwerkende mens
“Alleen mensen die het goed hebben, lezen thrillers. Zij die in nood verkeren lezen rustige boeken.” Godfried Bomans.
Drukke mensen kiezen een boek ter ontspanning. Als je zelf de hele dag al druk genoeg bent, is het niet meer nodig om jezelf in nog meer kennis en volzinnen te wentelen. Wie interessant loopt te doen met de grote Literatuur in de trein heeft tijd te veel. Of studeert literatuurwetenschappen. Of wordt niet genoeg uitgedaagd in het werk. Of is net op een jaloersmakende vakantie geweest op een tropisch eiland en wil het bij terugkomst in Nederland lekker uitlezen. Mensen die ingewikkelde en zware dingen lezen, zijn eigenlijk de mensen die het erg goed hebben en daar op dat moment relatief weinig voor hoeven te doen.
Ook ik maak me schuldig aan het lezen van vertrouwde boeken, in plaats van de zoektocht naar nieuw avontuur. “Lig je daar nu alweer met je domme Harry Potter?”, vraagt vriendlief, terwijl we schouder aan schouder in bed liggen te lezen. “Voor de hoeveelste keer lees je dat al? Kan je niet beter iets nuttigs pakken? Je hebt in je leven zoveel kansen om boeken te lezen die je slimmer maken, waar je iets van kan leren.” Hij houdt het boek van Simon Wiesenthal omhoog, waarin hij in de vroegere periode van de grootste Nazi-jager duikt. Hij heeft makkelijk praten: de Tweede Wereldoorlog is zijn hobby, zijn onderwerp om in te vluchten als hij klaar is van een intensieve werkdag. In feite kiest hij net zo goed voor zijn versie van ‘light reading’.
Veel goedverkochte boeken zijn hap-slik-weggers. Het is makkelijk te lezen, er zit een aardige spanningsopbouw in en soms gaat het helemaal nergens over, zoals in de reeks van Vijftig Tinten Grijs die eens allemaal tegelijk in de top tien stonden. Voor de echte literatuurlezer is dat vreselijk, maar voor wie hard aan het werk is en nadien lekker wil ontspannen, is dat natuurlijk prima. De zoektocht naar domme ontspanning strekt zich nog veel verder uit. Het boek werd eerder vaak vervangen door de film, maar tegenwoordig verkopen series veel beter. Een goede serie is als een ontbijt: er staat altijd brood op tafel, maar kies je voor het afbakbroodje of het sneetje bruin? Kies je voor boter en kaas, of pindakaas en hagelslag? Een lekkere serie biedt veel meer plezier dan een enkele film. Je hoeft niet meer na te denken over de karakters, storyline en structuur; alles is al ingevuld, alleen het beleg varieert.
En voor wie óf veel te veel tijd heeft, óf helemaal apathisch wil zijn en geestelijk werkelijk niets meer te verwerken wil hebben als ontspanning, kan nog altijd overschakelen naar de reguliere tv. All you need, Lingo, GTST, Utopia, My Big Fat Gypsy Wedding, The Voice, Funniest Home Videos of andere geestdoders. Dit soort tv-series zijn zo beschamend goedkoop dat ze de doktersromannetjes van de boeken zijn. Maar laten we eerlijk zijn: na een dag geconcentreerd werken is er niets fijner dan lekker dom tv kijken. En als je op het punt komt dat zelfs de reclames nog de moeite waard zijn om te blijven zitten, dan weet je zeker dat je brein op nul staat. Klaar om op te laden voor een nieuwe werkdag.
