Whitney en andere negertjes

Als u bent aangesloten bij een willekeurig sociaal medianetwerk heeft u hem vast al voorbij zien komen. Of nog niet, maar misschien kent u hem of het format, zag u hem bij de vorige overleden bekendheid. Het is een telkens terugkerend plaatje. Iedere keer met een andere dode celebrity en een ander groepje uitstekende ribjes en rijstbuikjes, maar toch.
U begrijpt me nog niet helemaal? Ik zal het even uiteenzetten. Ach nee wacht, ik plak het plaatje wel even in de column. Ik ben liever lui dan moe.

Mooie emotionele kiek? En o zo waar? Flauwekul. Ongebreidelde hypocrisie, dat is het. Waarom? Ik leg het u graag even uit. Ik ben namelijk helemaal niet liever lui dan moe. Dat zei ik alleen maar, ik meende het niet. Dat is vrij makkelijk, ik kan zonder moeite iets zeggen waarvan iedereen denkt dat het iets over me zegt. Leugens noemen ze dat, of hypocrisie, zoals u wilt. Wat dat betreft sluit die liever-lui-dan-moe-zin volledig aan bij die foto hierboven, maar daarover later meer.

Eerst maar even het minst erge, dan bouwen we het rustig op. Het plaatje komt van of via een Facebook-pagina met de naam Let's Reach 10,000,000 'Likes'. De pagina wordt als volgt omschreven: We're trying to reach 10,000,000 'Likes' just for fun. Help us by sharing our page and pictures with your friends! Als ik die omschrijving zo lees, ligt er aan just for fun niet echt een idealistische gedachte aan ten grondslag, maar vooruit laten we ze het voordeel van de twijfel gunnen. Een nogal egoïstische Facebook-pagina oprichten om je eigen ego te strelen, wil nog niet per definitie zeggen dat het onmogelijk is om nog iets goeds te willen of kunnen doen. De zuiverheid geeft te denken, maar laten we mild zijn. Zij zijn niet het grootste probleem.

Het grootste probleem wordt gevormd door al die mensen die deze foto nu op hun tijdlijn plakken. The society we live in is really messed up staat er in wat kleinere letters op het plaatje. Dat kan kloppen, maar ik geloof niet dat dit plaatje daar iets aan gaat veranderen. Ik hou van de idealistische inslag, ik geloof wel in het aanzetten tot denken of prikkelen van de geest, maar dit mist zijn doel volledig. Dit plaatje, of eigenlijk, wat ermee gedaan wordt, is voornamelijk illustratief voor die messed up society. Op het moment van schrijven heeft het 14482 vind-ik-leuks en is het 4766 keer gedeeld. Ook een flink aantal van mijn Facebook-vrienden hebben het op hun tijdlijn gezet. Ik ken een aantal mensen van wie ik weet dat zij zich in meer of mindere mate inzetten voor Afrika of armoede in het algemeen. Opvallend genoeg zie ik de kiek niet verschijnen op hun tijdlijn. Hij verschijnt wel op pagina's van mensen die ik verder nooit hoor over Afrika of andere goede doelen.

Het staat natuurlijk verdomd goed op je tijdlijn, uiterst politiek verantwoord. Het zou zelfs iets kunnen zeggen over hoe jij naar de wereld kijkt. Maar zoals ik de column begon, je kunt schrijven wat je wilt, het hoeft niet waar te zijn. Eén druk op de knop, één foto liken, het lijkt heel wat, maar het getuigt volgens mij niet echt van betrokkenheid bij Afrika en of armoede. Het is me simpelweg te gemakkelijk. Probeer je echt iets bewerkstelligen, zet je je in om de wereld een beetje beter te maken, dan zal je mij niet horen zodra je zo'n foto plaatst. Maar nu geloof ik er gewoon geen flikker van. Laten zien dat je een wereldverbeteraar bent en tegelijk liever lui dan moe zijn, is simpelweg belachelijk. Een druk op de knop gaat niet om iets veranderen. Dat gaat om eigen gewin: ‘kijk mij eens goed bezig zijn'. Hetzelfde als mensen die opscheppen over de hoeveelheid geld die ze geven aan goede doelen.

Ben ik een cynische klootzak aan het worden? Misschien, ik hoop het niet, maar het zou kunnen. Desalniettemin is het toch uiterst opmerkelijk dat die foto nu ineens op allerlei tijdlijnen verschijnt. Nu Whitney dood is. One person dies and 100 million cry. One million die and no one cries. Laten we er nu even vanuit gaan dat Whitney niet dood was gegaan, wat dan? Waren die hongerkindjes dan niet doodgegaan? Toch wel lijkt me, maar ik ben er stellig van overtuigd dat ik dan niet overal foto's had zien opduiken die mij aan het denken zouden moeten zetten over stervende negertjes.

En dan de aanname dat het me niet interesseert. One million die and no one cries. Dus omdat ik me heb uitgelaten over het feit dat Whitney niet meer onder ons is, impliceert het dat ik het niet relevant vind dat er nog veel meer mensen sterven? Zegt het dat het me koud laat? Dat is nogal een bewering en slaat als een tang op een varken. Of, als we toch appels met peren vergelijken, laten we het even omdraaien. Ik heb niet gehuild om Whitney, ik was niet een van die honderd miljoen, dus hoef ik me ook niet schuldig te voelen dat ik niet huil om die enorme sterfte door armoede?

Ik sta waarschijnlijk te weinig stil bij alle sterfte door armoede, maar ik heb niet zo'n foto nodig om me dat te realiseren. Ja, ik zou misschien meer moeten doen, maar dan ook echt iets doen. Niet met één klik van mijn vinger doen alsof ik het vreselijk vind wat er gebeurt.
Ga iets doen of niet, maar doe niet alsof je iets doet. Want dat is nog grover dan niets doen.