Libelle-vrouwtje
Het Libelle-vrouwtje is de koningin van een beperkt maar streng door haar geregeerd koninkrijk. Het huis en de belendende voor- en/of achtertuin vormen het autocratisch bestuurde grondgebied, de partner en de kinderen vormen de onderdanen. Haar strenge hand gebiedt dat de in warme terracottakleuren gedecoreerde habitat een keurige rangschikking kent van meubilair en de zo door haar gekoesterde snuisterijen. Het bij Xenos gekochte Afrikaans houtsnijwerk geldt daarbij –naast de uitgestalde Babushka-poppetjes en de zelfgeschilderde Pierrot van Blokker- als topstuk van haar kroonjuwelen.
De keukenkastjes zijn aan de binnenkant voorzien van in kindvrouwtjeshandschrift geschreven lijstjes, waarop in een ijzeren volgorde de taken voor haar man en kinderen staan vermeld. Vergeten of verzaken is er niet bij, omdat Libelle-vrouwtje je dan ernstig en langdurig onderhoudt over verantwoordelijkheden, plichten en eventueel toe te passen vrijheidsbeperkende sancties. Morele argumenten als ‘geschonden vertrouwen’ en ‘opgelopen teleurstelling’ appelleren daarbij sterk aan het schuldgevoel van degene die in gebreke is gebleven.
Haar leven verloopt volgens zelf uitgedachte schema’s en doelstellingen. De schema’s verschaffen de structuur en de zekerheid in het leven van Libelle-vrouwtje en de voorspelbaarheid ervan stelt haar gerust. De doelstellingen komen in wezen neer op het streven naar meer geld, te bewerkstelligen door enerzijds te besparen en te bezuinigen en anderzijds door de kostwinnende partner op te jutten zich meer en beter te manifesteren bij de werkgever en op de arbeidsmarkt. Waarbij altijd gewezen wordt naar succesvolle voorbeelden uit de buren- of kennissenkring.
Tevens streeft Libelle-vrouwtje naar meer aanzien, waardering en respect. Ze wil kunnen neerkijken op haar leeftijdgenoten en daarmee wraak nemen voor de zwarte periode in haar adolescentie waarin zij gold als een saai, onaantrekkelijk meisje die bij niemand aansluiting vond.
Libelle-vrouwtje doet haar best zich uiterlijk aantrekkelijk te presenteren, maar durft hierin niet verder te gaan dan het in hennatinten laten verven van het steevast asymmetrisch geknipte haar en het dragen van steungevend ondergoed. Alles wat ook maar enigszins als sensueel aan haar kan worden uitgelegd, wordt op voorhand teniet gedaan. Door licht voorover gebogen en met een ronde rug te lopen, waarmee ze de aanzienlijke omvang van haar hangborsten hoopt te verdoezelen. Door –zeker buiten haar koninkrijk- met angst door haar zwartgerande bril naar de dreigende buitenwereld te kijken. Door het dragen van een degelijk regenjack en dito rugzak. Door het contact met anderen altijd op functionele gronden aan te gaan. Door in gezelschap langdradig te knagen aan haar van vezels, vitaminen en mineralen stijf staande volkoren boterhammen of een penetrante mondgeur te verspreiden als gevolg van het veelvuldig consumeren van biologische rijstwafels. Door altijd uit te zijn op gewin en voordeel. Door een tong die droog staat van het plakken van zegeltjes. Door seks op vastgestelde tijden lijdzaam te ondergaan in het donker en ver weggedoken onder de dekens en dat alleen als het mannetje zich aan zijn taken heeft gehouden, niet gedronken heeft en morgen om opslag gaat vragen. De enige fluit die zij bij tijd en wijle spontaan te voorschijn haalt en met overgave met de mond bespeelt, is de blokfluit. Waarop zij wijsjes uit haar jeugd en uit haar tijd bij de padvinderij laat horen aan man en kinderen.
Libelle-vrouwtje heeft een Duits gevoel voor humor. Hetgeen neerkomt op gezelligheid op bestelling. Sfeer moet passen in haar schema. Chagrijn en onvoorspelbare wisselingen in het gemoed treedt zij gebiedend en verbiedend tegemoet. Empathie is haar volkomen vreemd. Omdat ze hiervan niets begrijpt of hooguit in staat is aan te geven hoe je je volgens haar moet voelen, kan Libelle-vrouwtje stampvoetend boos worden als je mocht volharden in een andere stemming dan die door haar is gewenst. Omdat humor vraagt om relativering, ontbeert zij het vermogen om spontaan en ontspannen te zijn. Sterker nog, zij ontbeert het vermogen om bij haar gevoel te komen. En zal dat vermogen ook nooit ontwikkelen, omdat het haar en haar wereldje ontregelt.
Ontregeling, anarchie en chaos schopt zij ver van zich af. Neigen de omstandigheden hier ook maar enigszins naar, dan ervaart ze crisis en handelingsverlegenheid. En kent ze maar één weg, die van het vluchten in de eigen zekerheid. Ontregelende factoren worden geëlimineerd of verbannen. Totdat ze zich weer kunnen gedragen. Volgens de ijzeren regels en wetten van haar koninkrijk.
Sinds jaar en dag is Libelle-vrouwtje bezield lid van de lokale afdeling van de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen. Heel haar maatschappelijk leven heeft zij feitelijk in dienst gesteld van de strijd tegen ondeugdelijke huishoudelijke apparaten. Na drie keer eerder vergeefs een gooi naar het voorzitterschap te hebben gedaan –steeds ging een rivale met een nóg onberispelijker huishouden haar voor-, vist ze bij de vierde poging andermaal achter het net. De door haar meest gehate vrouw, haar schoonmoeder, neemt met nipte voorsprong op de overige kandidaten de voorzittershamer over. Bij de allereerste ledenvergadering onder haar leiding is het hevig teleurgestelde en danig gefrustreerde Libelle-vrouwtje eveneens aanwezig. Tijdens een demonstratie met dunschillers, brei- en haaknaalden haalt zij totaal onverwacht, maar uitermate koelbloedig en efficiënt uit en maakt zij vier dodelijke slachtoffers en belanden nog eens vier voorbeeldige huisvrouwen zwaargewond in het ziekenhuis. Na een vergeefse poging om zichzelf met een stofzuigerslang te wurgen, wordt ze door de politie overmeesterd en afgevoerd.
Meermaals in de verleiding geweest om zich totaal te buiten te gaan aan een zwaar opgemaakte dellerige prostituee, maar nooit tot daden gekomen omdat dan zou opvallen dat ie wel heel snel door zijn zakgeld heen zou zijn, ziet haar man nu eindelijk zijn kans schoon en surft zich in de nachtelijke uren helemaal suf naar keiharde porno op het internet.
Ondanks dat zij in hechtenis zit, danst mannetje vooralsnog naar de pijpen van Libelle-vrouwtje. Vanuit de gevangenis dirigeert ze zijn leven en stuurt hem op gezette tijden naar de kapper. En bestelt via Wehkamp zijn kleding voor hem. Zo waakt zij over zijn uiterlijk, dat hem als vroege veertiger totaal ontdoet van zijn autoriteit en zelfrespect.
Een reorganisatie op z’n werk maakt echter dat ie dagelijks komt samen te werken met de juffrouw van de maandcijfers. Er bloeit iets moois op tussen die twee en binnen drie maanden woont ie met haar op kamers bij een hospita.
Libelle-vrouwtje blijft alleen achter, net zo eenzaam als ze altijd eigenlijk al was. Niet-begrijpend en vol wrok dagdroomt zij in haar cel van volgende gewelddadige exercities.
Op haar zesenzeventigste komt ze vervroegd vrij. Verbitterd en rancuneus slijt ze haar laatste levensjaren en wordt pas drie jaar na haar overlijden gemist. Haar stoffelijk overschot wordt noodzakelijkerwijs, maar geheel in stijl in een luchtdichte Tupperwarekist begraven.
© Karel Kanits
