Roker en niet-roker, relatiemateriaal?
Een Bachliefhebber zit op een andere golflengte dan een Frans Bauerfan. Een principiële vegetariër en een vleesverslaafde zijn als water en vuur. Een avonturier heeft niets bij een huismus te zoeken. Wie geen kinderen wil is voor de bezitter van een kinderwens geen relatie-optie. Twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen.
Het lijkt erop dat je pas relatiemateriaal voor elkaar bent als verschillen in levensstijl te overzien zijn. Wanneer is een verschil onoverbrugbaar? Als twee geliefden verschillende hobby's hebben? Als slechts één van de twee van modelspoorwegen houdt of van poppenhuizen beschilderen of van voetballen of van literatuur. Wat zou het, zolang de modelspoorbaan niet door de woonkamer loopt, je niet je nek breekt over pas geschilderde poppenhuisjes op de trap, voetbal geen religie, en leven geen literatuur is geworden?
Is roken een hobby? Afgaande op datingsites is het eerder een levensstijl. Je kan niet aanvinken of je van modelspoorbanen, poppenhuizen, voetballen of lezen houdt, maar wel of je rookt. Maar daar blijft het niet bij, in profielteksten vermelden niet-rokers regelmatig uitdrukkelijk dat rokers geen schijn van kans maken, ongeacht hoe leuk ze verder zijn. Omgekeerd stellen rokers nooit als eis dat een potentiële partner ook rookt. Rokers gaan er kennelijk van uit dat roken niet meer dan een doodgewone hobby is en 'dat we er samen wel uitkomen'. Ze zijn vast wel bereid hun liefhebberij buiten te beoefenen want een rokerige atmosfeer vindt niemand nog fris. En in het uiterste geval, als het dus echt niet anders zou blijken te kunnen, dan zijn ze voor een ontzettend leuke niet-roker natuurlijk tot de ultieme opoffering bereid. De hobby beëindigen! Er zijn zoveel andere hobby's tenslotte.
Buitenroken is geen garantie voor strikt gescheiden co-existeren van beide levensstijlen. Rook is namelijk niet buiten te sluiten. Hij lift stiekem met de tocht mee naar binnen, verschanst zich in kleding, en, met name van belang tijdens de intieme momenten, het dringt door tot in de poriën en houdt zich vast aan de slijmvliezen. En wat moet je met gezamenlijke buitenactiviteiten, zoals een romantische strandwandeling, een terrasje pakken of een middagje lezen in de tuin? Afstand houden en goed op de windrichting letten?
Maar verschil in lifestyle is niet alleen fysiek. De gebondenheid van de rokende partner aan een strak schema kan een steen des aanstoots worden voor een weinig begripvolle niet-rokende wederhelft. Om de zoveel tijd, in de zwaarste gevallen tot minder dan een halfuur, moet het gewoon gebeuren, je kan de klok erop gelijkzetten. De dvd-speler wordt ervoor gepauzeerd en zelfs belangrijke gesprekken worden onderbroken omdat de roker de deur uit moet om zijn ding te doen. Dat is een verschil met vroeger toen roken nog salonfähig was, toen viel het nog niet zo op hoe dwingend het schema is. Voor een tijdelijke absentie wegens toiletbezoek dat geen uitstel kan velen, heeft iedereen begrip, maar dat is er niet voor wie zijn mobiel niet met rust kan laten. En waar heeft roken dan meer mee gemeen, met een plasje wegens hoge nood of met telefoontjes, die wel even kunnen wachten?
Het fenomeen rokerslogica is het sluitstuk van het bewijs dat roken een levensstijl is en niet-roken een totaal andere, je denkt zoals je leeft. Ook de confrontatie met rokerslogica kan voor niet-rokende partners die recht in de leer zijn, een bron van irritatie worden. Even naar de schuur, even een 'boodschapje' doen of even een 'frisse' neus halen, het zijn eufemismen voor even het nicotineniveau op peil brengen. Deze logica op maat wordt voor de niet-rokende helft van het onwaarschijnlijke koppel pas echt onnavolgbaar als de andere helft een gewaagd plan opvat. De hobby wat minder vaak te beoefenen, of zelfs de ultieme liefdesconcessie te doen: Stoppen! Alle redenen die opgevoerd worden om niet te hoeven erkennen dat het plan te ambitieus was: “ik stel het alleen even uit”; “één sigaret moet kunnen” (Is niet elke sigaret eigenlijk één sigaret?) maken alleen op rokers een logische indruk.
