Hé! Barack!

Hoe is het met Michelle en de kids? En de hond? Dan bedoel ik de viervoeter die je recentelijk hebt aangeschaft, niet je buitenlandadviseur Brzezinski. Barack Hussein Obama... je hebt het ver geschopt, jongen. Al in de campagne spande je niet alleen de Amerikaanse, maar de hele wereldbevolking voor je karretje. Ik herinner me nog scherp dat je een half jaar vóór de verkiezingen als een soort halfgod in Berlijn verscheen, Kennedy imiterende, met zo'n houding van: de wereld is mijn speeltuin. Natuurlijk won je de verkiezingen. Je moest het opnemen tegen Bush-kloon McCain (waarvan al in 2005 gefluisterd werd dat hij de volgende verkiezingen mocht 'doen') en zijn dommige running mate Paal-in, en wát een verrassing dat je die met je megalomane retoriek wist te verslaan na twee door de Republikeinen gestolen verkiezingen. In november geen tweede Florida of Ohio. Ditmaal zou er écht wat veranderen.

Nou moet ik je van tevoren wat bekennen, Barack. Ik geloofde al niet echt meer in het tweepartijensysteem waar je je weg naar boven hebt gevonden. Naar mijn idee is het lobbyisme, smeergeld en campagnegeld dermate uitgekristalliseerd, dat beide partijen in de zak van Big Corporate zitten. Dat was niet altijd zo – tot en met de sixties verschilden de partijen reëel van elkaar, maar sindsdien is het verschil steeds moeilijker op te merken, danwel verwaarloosbaar. Ik noem het gekscherend weleens de duplexdictatuur, de duocratie, de schijnkeuze van een establishment dat wezenlijk nooit verandert. Dit alles in ogenschouw nemende, mijn voorkeur voor de in de primaries volledig dood genegeerde Ron Paul opzij schuivende, wist je toch zelfs míj bijna om te krijgen. Ook ik kreeg hoop op verandering. In spanning wachtte ik af, tot je het Witte Huis zou intrekken.

Het begon al meteen leuk – je deed de eed verkeerd. FOX News zei meteen dat je daardoor geen echte president was. Maar afgezien daarvan was je eerste week veelbelovend. Je kondigde aan, de geheime CIA-gevangenissen wereldwijd te sluiten. Of dat al is gebeurd? Geen idee. Ze zijn geheim, natuurlijk. Bovendien ben je extreem goed in het een ander naampje geven van hetzelfde beestje – je beloofde in je campagne de War on Terror te beëindigen, hetgeen je effectief deed door het voortaan Overseas Contingencies Operations te gaan noemen. Inhoudelijk veranderde er geen zak. Zo zou je die gevangenissen ook gewoon aan de NSA, FBI, ATF of welke drieletterorganisatie ook hebben kunnen uitbesteed, of ze Happy People Internment Places noemen of wat ook. Controle over of er echt geen gevangenissen meer zijn, is niet uit te voeren – anders waren ze niet geheim.

Zelfde vlieger gaat op voor de Enhanced Interrogation Techniques, in de volksmond ook wel martelen genoemd. Als ik dan bedenk dat die technieken – eenzame opsluiting, hondengeblaf, waterboarding, totale vernedering, er is een hele handleiding voor – al in de jaren vijftig zijn ontwikkeld door te experimenteren op gevangenen en psychiatrische patiënten, dan geloof ik er geen kut van dat dat zomaar als sneeuw voor de zon verdwijnt. Vijf decennia lang deed de CIA haar best de technieken op buitenlandse intelligentsia over te dragen, werd de manual geperfectioneerd, en nu opeens is er niets meer? Juist ja. Misschien is het leuk om erbij te vertellen dat de combinatie van martelingen bedoeld is, níet om de gevangene te dwingen tot het oplepelen van staatsgeheimen of het bekennen van een aanklacht, maar om zijn of haar ik te wissen, om het zelfbewustzijn te vernietigen. Na jaren speciale behandeling is er inderdaad een formidabel resultaat: veel van de proefpersonen worden gereduceerd tot het niveau van brabbelende baby's, hun geheugen gewist of ernstig gefragmenteerd, hun vermogen tot rationeel nadenken vernietigd.

Waarmee we komen op Guantanamo, nog zo'n immens populair besluit wat je in je eerste week al nam. In je campagne riep je veelvuldig dat je dat moderne Buchenwald zou sluiten. Uiteindelijk zou je jezelf een jaar geven om er de troep op te ruimen. De vraag is natuurlijk wat je in vredesnaam wil gaan doen met al die mensen die zonder aanklacht opgepakt, jaren vastgehouden en gemarteld zijn. Het dilemma is hierbij niet “waar moeten deze staatsgevaarlijke terroristen heen” (zoals de media propageren), maar “hoe komen we van de kapot gemartelde onschuldigen af zonder gezichtsverlies te lijden”. Ook hierop wist een aan je regering gelieerde denktank een antwoord te formuleren: wat als we nou bewijs achterwege kunnen laten in de door militaire tribunalen gehouden rechtszaken? Het idee: een bekentenis is genoeg voor veroordeling, eventuele details over hóe die bekentenis verkregen is die de staat in diskrediet kunnen brengen, moeten worden weggemoffeld. Je moet het voorstel nog ondertekenen, maar het toont mijns inziens goed aan hoe je tegenover het Bush-beleid staat. Ander naampje, zelfde beestje; ander poppetje met intelligentere retoriek, zelfde oliedomme, (zelf)destructieve beleid.

In de verhandeling van je buitenlandbeleid kom ik op de War on Terror, of zoals jij het noemt, je overzeese operaties. Je beloofde in je campagne duidelijke dingen: weg uit Irak, een eind maken aan Afghanistan, terug naar eigen land. En daar wringt 'm de schoen. Want hoewel je afgelopen week officieel (volgens Bush-planning) de militairen terugtrok uit de Iraakse steden, komt er niet bepaald een eind aan de oorlog. Het aantal militairen dat naar Afghanistan moet, wordt verdubbeld. Het aantal in Irak maar zeer lafjes afgebouwd. De jaarlijkse kosten van het leger zijn ruim verdubbeld van 500 naar ruim 1000 miljard dollar – nu al meer dan de volledige economie van Nederland. “We willen de precaire rust niet verstoren, niet kapotmaken wat we opgebouwd hebben”, is steevast je antwoord op vragen over éérder terugtrekken. Maar dat is nonsens. De VS zijn verantwoordelijk voor die rotzooi, en het overgrote merendeel van Irakezen en Afghanen zien jullie liever vandaag dan morgen vertrekken. Als je het écht zo op hebt met nationale souvereiniteit en democratie, waarom luister je dan niet naar het roepen in de woestijn van de mensen waar je militairen al zeven jaar dagelijks mee omgaan?

In je campagne zei je eens: “Iran is no big threat to us.” Daar was ik blij mee. Iran ís namelijk geen groot gevaar. Het zal zich wel drie keer achter de oren krabben, voor het écht nucleaire wapens zou ontwikkelen, laat staan die te gebruiken of door te verkopen aan terroristen. We weten allemaal dat dat zou eindigen in een hele grote BOEM en een nieuwe zee, de Baai van Perzië. Maar blijkbaar wil je het vijandsbeeld scherp houden. Je hebt het niet zoals je voorganger over de As van het Kwaad, zegt te willen onderhandelen, maar geen twee dagen ná je aanvankelijke uitspraak zei je: “Iran is a grave threat.” Je zou eens met Wouter Bos moeten praten, die kan nog wat van je leren op het gebied van draaikonterij. En de situatie nu? Je doet net als je voorgangers duaal. In je speeches ben je voorvechter van vrijheid, kansen, gelijkheid, tolerantie, rede. In je beleid laat je je vice-president Joe Biden het woord doen, die laatst zei: “Israël heeft als staat het soevereine recht om Iran aan te vallen. Wij zullen dat niet veroordelen.” Vraagje: hebben wij als Nederlanders dan ook het soevereine recht om België binnen te vallen en alle frietkotten en Studio 100-studio's toe te eigenen? Nee? Juist ja. Volgens mij heb je bij je aantreden je inches-meetstok meegenomen, en heb je die met centimeters altijd achter de hand – je meet namelijk voortdurend met twee maten.

Dan zijn er nog zo wat dingen die je beloofde, maar die na bijna een half jaar regeren nog weinig om handen hebben. Zo zou je het “Don't ask, don't tell”-beleid in het leger, waarbij militairen elkaar maar niet naar hun seksuele voorkeur moeten vragen om homo-pesten te voorkomen, veranderen. Is op de lange baan gezet, net als die gelijke rechten die je voor homo's en lesbiennes zou nastreven. Verder zou je geen lobbyisten toelaten – een sterke belofte, omdat het beleid de afgelopen decennia vooral door die special interests is bepaald. Maar wat blijkt? Je hoofd van de Centrale Bank, Timothy Geithner, komt van lobby-firma Kissinger & Co. Heeft bij Ford gewerkt. Larry Summers, economie-adviseur, komt van een hedge fund en heeft onder Clinton gewerkt. Chief of Staff Rahm Emanuel is uit de burelen van de Israëlische lobbygroep AIPAC getrokken, en heeft bij de failliete Freddie Mac gewerkt. Je laat je in je buitenlandbeleid adviseren door de megalomane Brzezinski, die er al eerder effectief voor zorgde dat Jimmy Carter niet herkozen werd. Zijn zoon Mark doet met je mee, zijn andere zoon Ian werkte voor McCain. Hillary is van oorsprong ook lobbyiste. De lijst gaat door en door en door en door. Elk lid van je regering is óf lid van Bilderberg, óf de Council on Foreign Relations, óf de Trilateral Commission, óf alledrie. Vrijwel elk lid heeft ervaring in de lobby-business, en/of komt direct van Wall Street. De rest komt uit de koker van Bill Clinton. Change? Apparently we can't.

Je vond het in je campagne ook erg belangrijk om er keer op keer op te hameren, dat er meer transparantie moest zijn vanuit de regering naar het volk. Van je eigen website haal ik deze woorden: "Transparency and the rule of law will be the touchstones of this presidency. Too often bills are rushed through Congress and to the president before the public has the opportunity to review them. As president, Obama will not sign any non-emergency bill without giving the American public an opportunity to review and comment on the White House website for five days.” Helemaal mee eens. Als voorbeeld gebruikte je de vele wetten van vaak duizenden bladzijden, die Bush 's ochtends aan het parlement voorlegde, en dan 's middags erdoorheen drukte zonder dat wie dan ook ze gelezen kon hebben. “Dat is over”, zei je. “Het volk en het parlement moet de tijd krijgen zich in te lezen, zodat ze écht weten waar ze op stemmen.” Wat doe je vervolgens? Precíes wat Bush deed. Enorme pakketten wetten die honderden, zo niet duizenden miljarden gaan kosten, worden na hooguit één of twee dagen door het parlement gejast. Je hebt toch een absolute meerderheid in Congress én de Senaat, dus zolang je eigen partijtje maar met je mee stemt, is er voor transparante democratie opnieuw geen tijd. Dit was het geval met de 800 Billion Stimulus Package, en laatst weer met je giganteske Health Care Plan.

Nog iets Bushiaans waarop je fulmineerde, waren zijn presidential signing statements. In het kort: een president kan bij het ondertekenen van een wet een statement toevoegen, die meestal voor triviale zaken werden gebruikt, hooguit wat persoonlijk commentaar. Bush nam dit idee op een andere tour, en voegde vaak hele nieuwe wetsartikelen toe. Zo is bijvoorbeeld de CIA-marteling erdoorheen gedrukt, bóvenop een andere wet. Jij zou dat niet doen. U, lezer, raadt het al. Leugen nummer zóveel.

Ondertussen gaat de economie van je land harder door het putje, dan we ooit hadden durven vermoeden. Tien tot twintig procent (ligt eraan welke cijfers je aanhoudt) werklozen, één op elf leeft van voedselbonnen, één op tien kan z'n hypotheek niet meer betalen, de economie krimpt wereldwijd in één jaar harder dan in de eerste DRIE jaren van de Grote Depressie, tentsteden doemen op, Michigan zit na het faillissement van GM zonder werk, Florida is foreclosed, Californië betaalt haar burgers niet langer in dollars, maar in I.O.U.'s, Texas wil uit de unie... en wat doe je? Het zou toch afgelopen zijn met Bush' onverantwoordelijke gesmijt met geld en de ridicule belastingverlagingen?



Nee dus. Terwijl de belastinginkomsten teruglopen naar laagterecords, schrap je helemáál niet in de uitgaven. Je geeft alleen dit jaar al vier à vijf biljoen dollar uit, terwijl je hóópt op twee biljoen belastinginkomsten, en rekent op de helft tot driekwart daarvan. Bush heeft de staatsschuld maximaal met vijfhonderd miljard in één jaar laten oplopen. Jij doet dat zes keer zo hevig, schroeft de uitgaven voor het buitenlandbeleid op tot ongekende hoogtes, en geeft alleen de failliete bedrijven met vriendjes in de regering bakken geld om zichzelf te redden. Wall Street is de netto ontvanger, na het probleem veróórzaakt te hebben. Maar er rollen geen koppen. Tuurlijk niet.

Laatst was je in Pakistan, en gaf je te kennen aan de interviewer dat je fervent lezer was van de grote Urdu-dichters. John Stewart van de Daily Show reageerde met een nieuw segmentje, speciaal in het leven geroepen om al die leuke dingen die je doet en vertelt, maar die verder totáál geen meerwaarde hebben (Michelle meenemen naar 42nd Street, hondje voor de kids, Urdu-poëzie), op de juiste plek te zetten. Stewart's credo: “That's great. Now fix the economy!”

Ik zou nog uren kunnen doortypen, waarin ik je campagnebeloftes tegenover je Bush-kwadraat-beleid zet. Laat ik het er voorlopig even hier op houden. Je hebt nog drie en een half jaar om het tij te keren. Toch kan ik gebaseerd op de eerste zes maanden slechts concluderen dat je niet de unieke, briljante, Verlichte staatsman bent die je pretendeert te zijn, maar gewoon, zoals Bush en Clinton en Bush en Reagan en Carter en Ford en Nixon en Johnson, slechts een verlengstuk, een spreekbuis, een handpop, van de intelligentsia en het bedrijfsleven. De belichaming van de blauwe kant van de duocratie. De weerszijde van de duplexdictatuur. Nee, B-H Obama. Met jou verandert er tot nu toe bítter weinig. Jammer. Echt heel jammer.

Ga je je leven beteren, Barack?

Groet,

superworm