De Nederlandse handbalsters zijn er niet in geslaagd om de halve finales van het EK te bereiken. In de laatste groepswedstrijd verloor Oranje met 30-26 van Denemarken. Nederland speelt nu om de vijfde plaats tegen Zweden.

Denemarken had in Oostenrijk de beste start en nam al snel een kleine voorsprong op Nederland. Dat Oranje in de buurt kon blijven, was vooral te danken aan Dione Housheer. De rechteropbouwer was in de eerste helft goed voor zeven doelpunten uit zeven pogingen.

Bij rust stond het 15-13 in het voordeel van de Deense handbalsters, en die voorsprong wisten ze de hele tweede helft vast te houden. Uiteindelijk won Denemarken met 30-26 en plaatste zich daarmee voor de halve finales. Voor Nederland resteert een wedstrijd om de vijfde plaats tegen Zweden.

Gebruikers van Facebook, Instagram en WhatsApp ondervonden woensdagavond allemaal problemen als gevolg van een "technisch probleem", aldus moederbedrijf Meta.

De website Downdetector, die informatie geeft over problemen met populaire apps en websites, toonde een piek in uitval voor alle drie de diensten rond 19.00 uur Centraal Europese Tijd (CET). Mark Zuckerberg's Meta postte op sociale mediasite X dat het bedrijf eraan werkte om "de dingen zo snel mogelijk weer normaal te krijgen".

We’re aware that a technical issue is impacting some users’ ability to access our apps. We’re working to get things back to normal as quickly as possible and apologize for any inconvenience.

— Meta (@Meta) December 11, 2024

In 2023 werd 10 procent van de LHBTQIA (lesbisch, homoseksueel, bi-plus, transgender, queer, intersekse en aseksueel) personen slachtoffer van geweld, tegenover 6 procent van de rest van de Nederlandse bevolking. Ook bij andere vormen van criminaliteit waren LHBTQIA’ers vaker slachtoffer. Vooral personen met een non-binaire genderidentiteit (die zich niet uitsluitend als man of vrouw identificeren) zijn vaak slachtoffer. Dit blijkt uit onderzoek van het CBS.

Uit cijfers van de Veiligheidsmonitor 2023 blijkt dat 25 procent van de LHBTQIA personen van 15 jaar of ouder in de afgelopen twaalf maanden slachtoffer was van traditionele criminaliteit (geweld, vermogensdelicten of vernielingen). Dat is meer dan bij niet-LHBTQIA personen (19 procent). Het verschil is het grootst bij geweldsdelicten, waaronder seksuele delicten. LHBTQIA personen werden twee keer zo vaak slachtoffer van seksueel geweld in vergelijking met niet-LHBTQIA personen. Daarnaast zijn LHBTQIA personen vaker slachtoffer van vermogensdelicten en vernielingen.

Vooral mensen met een non-binaire identiteit slachtoffer
Van alle LHBTQIA personen zijn mensen met een non-binaire/genderqueer identiteit (zij identificeren zich niet uitsluitend als man of vrouw) het vaakst slachtoffer van traditionele criminaliteit. Zo werd 24 procent van hen slachtoffer van een of meerdere geweldsdelicten in 2023. Ook bi-plus vrouwen (vrouwen die zich tot meer dan één gender aangetrokken voelen) en homoseksuele mannen worden relatief vaak slachtoffer van geweld, met respectievelijk 13 en 10 procent.

Meer negatieve gevolgen voor LHBTQIA slachtoffers
Van de LHBTQIA personen die slachtoffer worden van traditionele criminaliteit, ervaart een groter deel negatieve gevolgen dan van niet-LHBTQIA slachtoffers. Zo ervoer 32 procent van de LHBTQIA slachtoffers emotionele, financiële of lichamelijke gevolgen, tegenover 25 procent van de niet-LHBTQIA slachtoffers. Het verschil is het grootst bij emotionele gevolgen: deze werden door 26 procent van de LHBTQIA slachtoffers ervaren, tegenover 20 procent van de niet-LHBTQIA slachtoffers.

Meer onveiligheidsgevoelens bij LHBTQIA personen
Van de LHBTQIA personen van 15 jaar of ouder gaf 42 procent aan zich weleens onveilig te voelen in het algemeen, en 18 procent ervoer dit gevoel weleens in hun eigen buurt. Ook die percentages liggen hoger dan bij de rest van de bevolking, waar respectievelijk 34 en 14 procent dit aangaf. Daarnaast zijn LHBTQIA personen vaker bang om slachtoffer te worden, en schatten ze hun kans om slachtoffer te worden van bijvoorbeeld mishandeling hoger in dan niet-LHBTQIA personen.

Een man met ernstige psychiatrische problemen moet binnenkort toch opgenomen worden in Veldzicht, een tbs-kliniek voor onder andere ongedocumenteerden. Dat bepaalde de rechter vandaag in een kort geding. De uitspraak volgt na een periode van onduidelijkheid over de beschikbaarheid van plekken voor deze groep. Zo meldt AT5.

De ongedocumenteerde man verblijft sinds 2004 in Nederland. Hulpverleners en ambtenaren luidden deze week de noodklok, omdat de man eerder nog betrokken was bij twee serieuze veiligheidsincidenten in Amsterdam

Zo gooide de man de ruiten in van een woning in Noord. Ook meldde hij zich vrijdag bij de opvangorganisatie ASKV met een tas met daarin twee explosieven, die eerder bij zijn eigen slaapplek waren geplaatst, vermoedelijk door andere daklozen. 

Wethouder Rutger Groot Wassink (Opvang) uitte zorgen over afwijzingen door Veldzicht, ondanks eerdere afspraken over bedden voor ongedocumenteerden. "Wij achten de risico’s voor de samenleving als gevolg hiervan onaanvaardbaar. Voor deze groep mensen is elders geen plek, en wij kunnen hen als gemeenten niet opvangen", schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. De brief is ook ondertekend door wethouders van de gemeenten Utrecht, Eindhoven en Groningen. 

Het oordeel van de rechter wordt gezien als een belangrijke stap om te voorkomen dat mensen met psychische problemen op straat belanden, wat risico's met zich meebrengt voor zowel de persoon zelf als de samenleving.

Opvangorganisatie ASKV zegt in een reactie blij te zijn met oordeel van de rechter: "Dat de rechter nu oordeelt dat de man moet worden opgenomen door Veldzicht is het juiste besluit. Hiermee wordt voorkomen dat de man een gevaar vormt voor zichzelf en de samenleving. Wij gaan ervan uit dat Veldzicht deze rechterlijke uitspraak opvolgt."

Vandaag werden de zaken van drie verdachten van onder meer openlijke geweldpleging rond de voetbalwedstrijd Ajax – Maccabi Tel Aviv inhoudelijk door de rechtbank behandeld. Drie mannen - in leeftijd variërend van 19 tot 32 jaar en afkomstig uit Monnickendam, Utrecht en Amsterdam - hoorden onvoorwaardelijke celstraffen tot twee jaar tegen zich eisen. Eén zaak werd voor onbepaalde tijd aangehouden omdat de verdediging nog onderzoekswensen heeft en een andere zaak werd op verzoek van de verdediging tot morgen aangehouden.

“Op 8 november werd Nederland wakker en bleek een storm te zijn opgestoken die tot ver over de landsgrenzen was opgemerkt. Spanningen rond een voetbalwedstrijd waren geëscaleerd en bleken ook weinig met voetballen te maken te hebben. Grote woede, grote woorden, grote angst volgde snel.” Zo begonnen de officieren van justitie vandaag hun requisitoirs in de zaken betreffende de gewelddadigheden rond de wedstrijd Ajax – Maccabi Tel Aviv.  

De politie is direct na de gewelddadigheden begonnen met onderzoeken in hoeverre sprake is geweest van gerichte voorbereidingen in georganiseerd verband. De conclusie hieruit is dat diverse chatgroepen een belangrijke rol hebben gespeeld in het organiseren en uitvoeren van de gewelddadigheden. De aanwezigheid van Israëlische supporters bood in de ogen van sommigen die geweld wilden plegen een kans wraak te nemen voor de situatie in Gaza. De organisatiegraad in deze chatgroepen heeft zich echter beperkt tot het bespreken van plannen die op de wedstrijddag zelf zijn geopperd door individuele chatdeelnemers. Daarbij zijn sommigen actiever geweest in hun bijdragen dan anderen. 

Geen terroristisch oogmerk
De gebeurtenissen in Amsterdam hebben een golf van schrik en angst veroorzaakt bij de direct getroffenen en bij de Joodse gemeenschap in binnen- en buitenland. Het veroorzaken van zo’n gevolg valt onder de definitie van een terroristisch oogmerk. Maar het moet ook vaststaan dat het vooraf de bedoeling was dat gevolg te bewerkstelligen. Daarvoor is onvoldoende dat de deelnemers aan het geweld hadden kunnen of moeten begrijpen dat dit gevolg er zou komen. Bewezen moet worden dat het vrees aanjagen van de bevolking, of het veroorzaken van een beleidswijziging van de Israëlische overheid, ook daadwerkelijk het directe doel was van het geweld; het opzet moet hier dus vol op gericht zijn geweest. Bewijs voor dit oogmerk is niet gevonden.

Het lijkt erop dat het geweld voortkwam uit sterke pro Palestina sentimenten en onvrede over de situatie in Gaza, en daarmee verband houdende woede tegen de aanwezige Israëliërs al dan niet met een discriminatie aspect. Niets wijst erop dat door de geweldplegers is nagedacht over de mogelijke gevolgen van het geweld. Dat maakt die gevolgen niet minder ernstig, maar het betekent wel dat strafrechtelijk geen sprake is van een terroristisch oogmerk en dus ook niet van terroristische misdrijven.

Antisemitisme
Alle zaken die vandaag zijn behandeld zijn ook beoordeeld op discriminatie aspecten. In sommige chatgroepen die rondom het geweld actief waren, werden woorden als ‘Joden’, ‘zionisten’, ‘Israëliër’, en ‘IDFer’ door elkaar gebruikt. Het OM probeert zorgvuldig te duiden wat er wordt bedoeld met het gebruik van deze woorden. Dit is belangrijk, want beledigende of haatdragende uitingen over Joden zijn strafbaar of kunnen als strafverzwarende omstandigheid worden meegewogen, in tegenstelling tot uitingen over zionisten of Israëliërs. Kritiek op de staat Israël is geen uiting over iemands afkomst of godsdienst, en daarom in beginsel geen strafbaar antisemitisme. In twee van de vier zaken die vandaag werden behandeld is naar het standpunt van het OM sprake van een discriminatoir aspect of van groepsbelediging.

Hieronder de inhoudelijke behandelde zaken op een rij

• Een 19-jarige man uit Monnickendam wordt verdacht van openlijke geweldpleging en van medeplichtigheid tot openlijke geweldpleging op 7 november en van vuurwerkbezit op 8 november. De voorlopige hechtenis van de man is geschorst. De man zou in de omgeving van het Anton de Komplein stenen naar een ME-bus hebben gegooid en daarnaast zou hij deelgenomen hebben aan een chatgroep waarin duidelijk werd besproken dat geweld tegen Maccabi-supporters gebruikt zou gaan worden.  In de chatgesprekken botvierde men zijn woede op Joden en daarmee is er wat het OM betreft sprake van een discriminatoir aspect wat strafverzwarend werkt. Bij zijn aanhouding had hij een Cobra op zak. Het OM eiste een celstraf van zes maanden waarvan drie maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar.
• Een 32-jarige man uit Amsterdam wordt verdacht van openlijke geweldpleging op 7 november. De man zit sinds 15 november in voorlopige hechtenis. Hij heeft zich gemeld nadat beelden bij Opsporing Verzocht waren getoond. De man wordt ervan verdacht een actieve rol te hebben gehad bij drie geweldsincidenten. Hij zou in de nacht na de voetbalwedstrijd een tot nu toe onbekend gebleven slachtoffer op de Dam een trap te hebben gegeven waardoor het slachtoffer tegen een rijdende tram viel. Daarnaast zou hij op het Damrak een persoon hebben geschopt en in de Zoutsteeg nog een slachtoffer meermaals hebben geslagen. Een ander slachtoffer zou hij bij zijn capuchon hebben gegrepen zodat een andere verdachte het slachtoffer tegen het hoofd kon slaan. Het OM eiste een celstraf van twee jaar waarvan zes maanden voorwaardelijk.

• Een 26-jarige man uit Utrecht wordt verdacht van medeplichtigheid tot openlijke geweldpleging en groepsbelediging op 8 november. De man zit sinds 14 november in voorlopige hechtenis. De man wordt ervan verdacht actief te hebben deelgenomen aan een appgroep die geen ander doel lijkt te hebben gehad dan gebruikt te worden om geweld toe te passen tegen Israëlische burgers. Zijn berichten hebben naar het standpunt van het OM onmiskenbaar een bijdrage aan de gewelddadigheden kunnen leveren. Daarnaast hebben zijn berichten een sterk antisemitisch karakter, daarom is er wat het OM betreft sprake van groepsbelediging van Joden. Het OM eiste zes maanden cel waarvan twee maanden voorwaardelijk.

Op donderdag 12 december, staan drie zaken betreffende (medeplichtigheid tot) openlijke geweldpleging voor de rechter.

Uitspraak 24 december.

Jacht op Israelische supporters (@Euronews on Youtube 241124)

De winter is inmiddels wel zo'n beetje op weg en in de meeste sporten zijn de ogen al gericht op de Olympische Spelen, die over een ruim jaar alweer gehouden worden. Zo ook in het rodelen, waar we de eerste twee World Cup-weekeinden inmiddels achter de rug hebben.

Mannen
Een spannende strijd om het seizoen af te trappen in Lillehammer: Max Langenhan was in run één de rapste, de Oostenrijker Wolfgang Kindl kwam in run twee tot op 0,027 seconden van de winst. Die ging dus naar Langenhan, zijn landgenoot Felix Loch kwam vanaf de zevende plek opzetten naar plek drie op 0,184 seconden.

In Innsbruck werd het juist een groot Oostenrijks feest, maar was Kindl degene die het moest doen met plek vier. Jonas Müller stond na de eerste run aan de leiding, Nico Gleirscher ging er overheen in run twee en pakte de winst. Plek twee was voor Müller (+0,095), met Nico's broer David Gleirscher op plek drie (+0,453), voor Kindl (+0,637) en Langenhan (+0,688).

Vrouwen
In Lillehammer konden de Duitsers weer een zege bijschrijven: Julia Taubitz was de snelste, nadat ze de Amerikaanse Emily Sweeney in run twee met 0,092 seconden achter zich hield. Het podium werd licht verrassend gecompleteerd door de Oostenrijkse Lisa Schulte (+0,152), voor haar nog veel meer verrassende landgenote Barbara Allmaier (+0,260).

Ook bij de vrouwen konden de thuisfans in Innsbruck juichen: Madeleine Egle was ongenaakbaar op haar thuisbaan en klopte Taubitz met 0,240 seconden, een fors verschil in het rodelen - Schulte pakte ook hier de derde plek (+0,369), met Sweeney op plek vier (+0,482).

Mannendubbels
Veteraan Toni Eggert, die gigantische successen kende met Sascha Benecken, keerde terug in de sport met de onervaren Florian Müller. Dat nieuwe duo kwam gelijk geweldig uit de verf: ze pakten de winst bij hun debuut als team, Müller's eerste World Cup-zege tegen al meer dan vijftig voor zijn kompaan. De Letten Martins Bots en Roberts Plume werden op 0,132 seconden tweede, voor de Oostenrijkse Thomas Steu/Wolfgang Kindl (+0,224).

Bots en Plume sloegen in Innsbruck terug door in beide runs de snelste tijd te noteren, een indrukwekkende prestatie. Eggert en Müller pakten op 0,179 seconden wel weer een fraaie tweede plek, voor Steu/Kindl (+0,289). Minder goed ging het voor Dana Kellogg: de Amerikaan, in actie komend met Frank Ike, trok bij de start zijn schouder hevig uit de kom, waarna Ike de slee om moest gooien om hulp te kunnen bieden.

Vrouwendubbels
Een historische Amerikaanse zege in Lillehammer: Chevonne Forgan en Sophia Kirkby wonnen, waardoor de VS zich in een select groepje landen voegde met overwinningen op elke discipline. Jessica Degenhardt en Cheyenne Rosenthal uit Duitsland werden op slechts 0,017 seconden tweede, voor het Letse duo Marta Robezniece/Kitija Bogdanova (+0,490).

Selina Egle en Lara Kipp pakten voor eigen publiek hun eerste zege van de winter. Degenhardt en Rosenthal moesten achter het Oostenrijkse duo opnieuw genoegen nemen met plek twee (+0,351), voor een ander Lets duo, Anda Upite/Zane Kaluma (+0,610).

Gemengde dubbels
Een van de twee nieuwe onderdelen, waarbij teams bestaan uit een mannen- en een vrouwenduo. Winst voor Duitsland, met Tobias Wendl/Tobias Arlt en Dajana Eitberger/Magdalena Matschina, voor Bots/Plume en Robezniece/Bogdanova namens Letland (+0,456) en Marcus Mueller en Ansel Haugsjaa met Forgan/Kirkby namens de VS (+0,536).

Gemengde singles
Weinig verrassend bestaan de teams op dit nieuwe onderdeel juist uit één man en één vrouw, geen dubbels dus. Ook hier een Duitse zege en wel voor Langenhan en Taubitz, op 0,263 seconden gevolgd door Jonathan Gustafson en Sweeney namens de VS. Plek drie ging naar legende Loch en de jonge Merle Fräbel voor Duitsland-2 (+0,312).

Vandaag heeft de FIFA officieel besloten om de organisatie van het WK voetbal van 2034 toe te wijzen aan mensenrechtenvacuüm Saoedi-Arabië. Dat heeft wereldwijd tot scherpe kritiek geleid. Ondanks de beloftes van hervormingen blijft de mensenrechtensituatie in het land namelijk uiterst zorgwekkend. De toewijzing zegt veel over de morele opvattingen van de FIFA en de betrokken nationale voetbalbonden en het ergste moet gevreesd worden wat betreft de impact op de miljoenen arbeidsmigranten die voor de uitvoering van deze grootschalige projecten zullen worden ingezet. Het is onmiskenbaar: door het WK aan Saoedi-Arabië toe te kennen, geeft de FIFA niet alleen een land met een afschuwelijke mensenrechtensituatie een podium, maar legitimeert het ook de voortzetting van die systematische mensenrechtenschendingen, uitbuiting en zelfs moderne slavernij.

Saoedi-Arabië, al jarenlang bekritiseerd om zijn repressieve regime, heeft met deze toewijzing een nieuwe kans gekregen om zijn internationale imago op te poetsen. Onder leiding van kroonprins Mohammed bin Salman heeft het land miljarden geïnvesteerd in sportevenementen en infrastructuurprojecten, met als doel zichzelf te positioneren als een moderne natie. Deze strategie, bekend als ‘sportswashing’, dient om de aandacht af te leiden van de aanhoudende schendingen van fundamentele mensenrechten. Amnesty International en Human Rights Watch hebben al gewaarschuwd dat deze poging om het imago van het land te verbeteren, een illusie is die absoluut niet strookt met de werkelijkheid.

In Saoedi-Arabië worden vrouwen nog steeds systematisch gediscrimineerd en worden homoseksualiteit, overspel en geloofsafvalligheid met openbare onthoofding of zelfs steniging bestraft . Vrijheid van meningsuiting is er niet: activisten, journalisten en politieke tegenstanders worden vaak gearresteerd en geconfronteerd met buitensporige straffen, zoals lange gevangenisstraffen of zelfs executie. Uit recent onderzoek blijkt dat in 2024 al bijna 200 mensen zijn geëxecuteerd, waarvan velen op basis van oneerlijke processen en absurde beschuldigingen. Het kan met recht een koninklijke IS worden genoemd. De situatie van arbeidsmigranten, die de ruggengraat vormen van de economie van het land, is uiterst alarmerend. Velen van hen werken onder het kafala-systeem, dat hen volledig afhankelijk maakt van hun werkgever en hen blootstelt aan dwangarbeid, slechte arbeidsomstandigheden en achterstallige betalingen.

Voor het WK 2034 worden immense bouwprojecten gepland, waaronder acht nieuwe stadions, een hypermodern vliegveld en duizenden hotelkamers. Deze projecten vereisen een leger van arbeidsmigranten, voornamelijk uit Zuid-Aziatische landen zoals Nepal, India en Bangladesh. In Qatar leidde een soortgelijk project tot duizenden doden door slechte arbeidsomstandigheden en hitte. Mensenrechtenorganisaties vrezen dat de geschiedenis zich zal herhalen in Saoedi-Arabië, waar de arbeidsomstandigheden zelfs nóg slechter zijn en hervormingen traag worden doorgevoerd.

De FIFA heeft in het verleden beloofd mensenrechten centraal te stellen bij de organisatie van sportevenementen, maar heeft die belofte compleet genegeerd. Tijdens de toewijzing van het WK aan Qatar in 2022 werd een mensenrechtencommissie opgericht om toezicht te houden op de naleving van internationale normen. Maar deze commissie werd alweer ontbonden voordat het toernooi begon, wat de geloofwaardigheid van de FIFA voor de zoveelste keer ernstig aantastte. Voor het WK 2034 lijkt de situatie nog erger. Saoedi-Arabië heeft slechts vage toezeggingen gedaan over hervormingen, zonder concrete garanties of bindende afspraken. De FIFA, die beweert zich bewust te zijn van de risico’s, heeft ervoor gekozen deze te negeren. De organisatie beroept zich op een ‘vooruitgang’ op het gebied van de mensenrechten in het land, hoewel onafhankelijke rapporten juist het tegenovergestelde aantonen.

De toewijzing van het WK aan Saoedi-Arabië was een verre van transparant proces. Nadat de FIFA vorig jaar plotseling aankondigde dat kandidaatlanden nog slechts 25 dagen hadden om een bid in te dienen, bleek Saoedi-Arabië de enige serieuze kandidaat. Australië overwoog een gezamenlijke kandidatuur met Oceanië, maar trok zich terug nadat bleek dat de FIFA het biedingsproces had versneld en gemanipuleerd om Saoedi-Arabië te bevoordelen. Dit volgde op een reeks versoepelingen van de stadionregels en het verplaatsen van deadlines, wat Saoedi-Arabië een oneerlijk voordeel gaf. Het gebrek aan competitie bij de bieding ondermijnt de geloofwaardigheid van de FIFA nog verder en roept minstens vragen op over grootschalige corruptie en machtsmisbruik binnen de organisatie.

Ondanks de kritiek vanuit mensenrechtenorganisaties en sommige voetbalbonden, zoals die van Noorwegen en Zwitserland, heeft de overgrote meerderheid van de 211 FIFA-leden ingestemd met de toewijzing. Veel bonden lijken zich te schikken naar de nieuwe machtsverhoudingen binnen het wereldvoetbal, waarbij oliestaten steeds meer invloed uitoefenen. De Nederlandse KNVB, die tijdens het WK in Qatar nog fel protesteerde tegen de mensenrechtensituatie, heeft deze keer gekozen voor een gematigd standpunt. Volgens secretaris-generaal Gijs de Jong is het beter om ‘verbinding te zoeken’ in plaats van confrontatie.

Het besluit om het WK in Saoedi-Arabië te organiseren, heeft ook bredere implicaties. Het versterkt de trend waarin autoritaire regimes sportevenementen gebruiken om hun reputatie te verbeteren, terwijl ze fundamentele hervormingen vermijden. Het normaliseert de aanwezigheid van repressieve staten op het wereldtoneel en ondermijnt de waarden van gelijkheid en rechtvaardigheid die sport zou moeten vertegenwoordigen. Bovendien stuurt het een gevaarlijk signaal naar andere landen: economische macht en politieke invloed wegen veel zwaarder dan naleving van mensenrechten.

Mensenrechtenorganisaties hebben al aangekondigd de voorbereidingen nauwlettend in de gaten te houden en campagnes te lanceren om de druk op Saoedi-Arabië en de FIFA op te voeren. Maar zonder bindende toezeggingen en effectieve handhaving blijft de kans groot dat het toernooi wordt overschaduwd door uitbuiting, discriminatie en wederom talloze sterfgevallen.

De FIFA heeft met deze beslissing niet alleen het vertrouwen van fans en spelers nog verder geschaad, maar ook de levens van duizenden mensen in gevaar gebracht. Het WK voetbal 2034 zou een sportief evenement moeten worden, maar wordt vooral weer een cynische demonstratie van corruptie, decadentie, onverschilligheid en hebzucht.

De lidstaten van de Europese Unie (EU) hebben een akkoord gesloten over de vangstmogelijkheden voor de zeevisserij in 2025. De overeenkomst maakt duidelijk hoeveel de vissers in de EU-lidstaten per visbestand mogen vangen.

Visserij-afspraken
De EU maakt elk jaar in december afspraken over hoeveel vis de verschillende lidstaten het komende jaar mogen vangen in Europese zeeën, de zogenoemde visquota. Met derde landen (landen buiten de EU) sluit de EU afzonderlijke akkoorden over vangstmogelijkheden en ook over bijvoorbeeld toegang tot elkaars wateren.

Voor de Nederlandse visserijsector zijn onder andere tong, haring en horsmakreel belangrijke visbestanden. Een aantal visbestanden zijn dusdanig gezond dat de vangstmogelijkheden voor komend jaar toenemen. Voorbeelden hiervan zijn tong, schol en zeeduivel. Voor een aantal andere visbestanden nemen de vangstmogelijkheden af. Hierdoor verlopen de onderhandelingen over de pelagische bestanden, zoals makreel en haring, steeds moeizamer. Voor aal blijft de gesloten periode gelijk aan dit jaar.

Staatssecretaris Jean Rummenie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN): “Ik ben tevreden dat er dit jaar tijdig een akkoord is bereikt over de vangstmogelijkheden voor 2025. Het afgelopen jaar zijn met name onze tongvissers hard geraakt door de hoeveelheid vis die zij mochten vangen. Gelukkig zijn de vooruitzichten voor het komende jaar positiever. Ik blijf er belang aan hechten dat bij het vaststellen van de vangstmogelijkheden naast de wetenschappelijke adviezen ook de sociaal economische gevolgen worden meegenomen. Dit heb ik de afgelopen tijd ook onder de aandacht gebracht in Brussel en zal ik komend jaar blijven doen. Ook zagen we dat er op een laat moment in het onderhandelingsproces nog gewijzigde wetenschappelijke adviezen kwamen. Ik heb er daarom op aangedrongen om het adviesproces te verbeteren.”

Tongvisserij
Op 6 december is een akkoord bereikt over visbestanden die het EU met het VK deelt. In dit akkoord is afgesproken dat voor het komende jaar er voor de Nederlandse tongvisserij een toename van 172% geldt ten opzichte van 2024. Dit jaar kon de tongvisserij 60% minder vangen dan het jaar daarvoor, wat een grote negatieve impact heeft gehad op de sector en hun verdienvermogen. Hoewel de nieuwe vangstmogelijkheden de pijn van afgelopen jaar niet wegneemt, geven de vangstmogelijkheden voor komend jaar de tongvisserij gelukkig weer wat meer ruimte.

Systematiek van visquota
De Europese visserijministers en de Europese Commissie beslissen ieder jaar in december over de totale vangsthoeveelheden voor het komende jaar. De EU-inzet – en die van Nederland – is dat de vangstmogelijkheden zijn gebaseerd op meerjarige beheerplannen en wetenschappelijk advies van ICES (Internationale Council for the Exploration of the Sea). Die beoordeelt hoeveel vis van een bestand kan worden gevangen zonder het uit te putten. Op basis daarvan wordt per bestand de zogeheten Total Allowable Catch (TAC) onderhandeld. Vervolgens wordt vastgesteld hoeveel een lidstaat daarvan mag vangen, het quotum. De uitkomsten van de onderhandelingen worden vastgesteld door de Europese Raad van Visserijministers. De quota voor de individuele vissers worden vervolgens met een vaste verdeelsleutel afgeleid van de totale vangsthoeveelheden. De uitkomsten van de onderhandelingen voor Nederland worden omgezet in nationale regelgeving. Deze wordt gepubliceerd vóór 1 januari. Vanaf de start van het nieuwe jaar kunnen vissers dan gebruikmaken van de nieuwe vangstmogelijkheden.

Vis ( @bearfotos on Freepik)

Ook Nederlandse banken zullen consumenten aanraden om contant geld thuis te hebben vanwege de verhoogde geopolitieke dreigingen, aldus een vertegenwoordiger van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Dit is de eerste keer dat banken met een dergelijk advies komen.

Na de kerstvakantie zal de bankenvereniging hierover in gesprek gaan met het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB). In dit overleg werken maatschappelijke organisaties zoals ouderenorganisaties en de Consumentenbond samen met Betaalvereniging Nederland en belangenorganisaties zoals Koninklijke Horeca Nederland en MKB-Nederland.

"We zullen een samenhangend advies presenteren over hoe je jouw financiële zaken het beste kunt organiseren, mocht er iets misgaan met de betaalinfrastructuur. Dit kan bijvoorbeeld betrekking hebben op contant geld, in welke denominations en hoeveel je zou moeten hebben. Ook kunnen we adviseren over het aanhouden van een extra bankrekening of creditcard," zegt de NVB-woordvoerder tegen het ANP.

Defensieminister Ruben Brekelmans verklaarde in WNL op Zondag dat Nederland zich moet wapenen tegen alle mogelijke oorlogsscenario's vanwege de Russische dreiging. Hij raadde ook aan om altijd een klein bedrag aan contant geld thuis te hebben.

De NVB heeft geen inzicht in de vraag of mensen extra spaargeld hebben opgenomen. "Wij hebben daar geen informatie over. Maar als iedereen een beetje geld van zijn spaarrekening haalt, zul je dat niet direct terugzien in grote cijfers," zei de woordvoerder.

Advies banken: zorg voor contant geld in geval van cyberaanval https://t.co/aSjV48EZlm

— RTL Z (@RTLZ) December 11, 2024

Cash (@ Wirestock on Freepik)

Het is bijna kerstmis, en dat betekent: bijna Doctor Who. Voor de kerstspecial Joy to the World is afgelopen week een trailer verschenen.

Voor deze special krijgt Ncuti Gatwa, als de Doctor, gezelschap van Bridgerton-ster Nicola Coughlan als Joy. Zij ontmoeten elkaar in het mysterieuze Time Hotel waar meerdere werelden samenkomen.

Joy to the World is geschreven door Doctor Who-oudgediende Steven Moffat en is op eerste kerstdag te zien op BBC One om 18:10, en te streamen op Disney+.

Er was eens een zombie-uitbraak. En 28 dagen, 28 weken en nu 28 jaar later zien we wat dat met de mensheid gedaan heeft. Voor 28 Years Later, het derde deel in de 28-trilogie, is nu een trailer vrijgegeven.

De film vertelt een huiveringwekkend nieuw verhaal dat zich afspeelt in de wereld die is neergezet in 28 Days Later. Het is bijna dertig jaar nadat het 'woede'-virus is gelekt uit een laboratorium voor biologische wapens en de wereld leeft nog steeds in een streng gehandhaafde quarantaine. Maar sommige mensen hebben een bestaan opgebouwd tussen de geïnfecteerden. Eén van die groepen overlevenden woont op een klein eiland dat maar via één zwaarbewaakte overgang bereikbaar is vanaf het vasteland. Als één persoon van de groep het eiland verlaat voor een missie die hem diep op het duistere vasteland brengt, ontdekt hij geheimen en wonderbaarlijke dingen, maar ook verschrikkingen die niet alleen de geïnfecteerden beïnvloed hebben, maar ook andere overlevenden.

28 Years Later brengt Danny Boyle en Alex Garland terug om het verhaal te vervolgen dat in 2002 begon. Castleden voor dit deel zijn onder andere Jodie Comer, Aaron Taylor-Johnson en Ralph Fiennes. De film is vanaf 19 juni 2025 in de bioscopen te zien.

Op 17 januari keert (eindelijk) de sciencefictionserie Severance terug voor het tweede seizoen. Als warmhoudertje heeft Apple daarvoor een nieuwe trailer vrijgegeven.

In Severance leidt Mark Scout (Adam Scott) een team bij Lumon Industries, waarvan de werknemers een scheidingsprocedure hebben ondergaan die hun herinneringen chirurgisch verdeelt tussen hun werk en privéleven. Dit gedurfde experiment in "balans tussen werk en privé" wordt ter discussie gesteld omdat Mark zich in het midden bevindt van een ontrafelend mysterie dat hem zal dwingen de ware aard van zijn werk onder ogen te zien... en van zichzelf. In seizoen twee leren Mark en zijn vrienden de erbarmelijke gevolgen van het rommelen met de scheidingsbarrière, waardoor ze verder op een pad van ellende worden geleid.

Na de eerste aflevering van seizoen twee op 17 januari, verschijnt wekelijks een nieuwe aflevering tot 21 maart. Severance is te zien op Apple TV+.

De explosies aan de Tarwekamp in Den Haag waarbij zes personen zijn overleden waren gericht tegen de bruidsmodezaak aldaar. 

Dinsdagavond heeft de politie dat bekend gemaakt in het opsporingsprogramma Opsporing Verzocht. Dinsdag werd ook al bekend dat de politie maandagavond drie aanhoudingen heeft verricht. De verdachten worden verdacht van betrokkenheid bij de explosie. 

In het onderzoek zijn twee auto’s naar voren gekomen die mogelijk betrokken zijn. Dat betreft een donkerblauwe Toyota Yaris en een champagnekleurige Kia Ceed station. Beide zijn van het model 2009. 

Bijna twee maanden geleden lanceerde het Israëlische leger een offensief in het noorden van de Gazastrook. Volgens eigen verklaringen vragen de Verenigde Naties Israël herhaaldelijk om hulp aan de mensen in het gebied. Maar Israël verzaakt. 

Volgens de VN zijn de leveringen van humanitaire hulp aan het noorden van de Gazastrook al ruim twee maanden grotendeels onmogelijk. Als gevolg hiervan hebben tussen de 65.000 en 75.000 Palestijnen geen toegang tot voedsel, water, elektriciteit en gezondheidszorg, aldus de Verenigde Naties.

Israël lanceerde op 6 oktober dit jaar een grondoffensief tegen de militante islamistische Hamas in het noorden van de Gazastrook. Burgers die proberen te overleven in de Gazastrook worden geconfronteerd met een “volledig verwoeste situatie”, zei een VN-functionaris voor humanitaire hulp en wederopbouw in de Gazastrook, Sigrid Kaag, na een ontmoeting met de VN-Veiligheidsraad.

Kaag wees erop dat er geen openbare orde meer is en dat er sprake was van plunderingen. Dat maakt de moeilijke situatie nog ingewikkelder. De Verenigde Naties en veel hulporganisaties zijn niet in staat voedsel en andere humanitaire goederen te leveren aan honderdduizenden mensen in nood.

Zij en andere VN-functionarissen zouden Israël herhaaldelijk vragen om konvooien toegang te verlenen tot Noord-Gaza en andere gebieden, zei Kaag. De Israëlische vertegenwoordiging bij de VN gaf geen commentaar.

De nieuwe leiders in Syrië hebben verklaard dat er geen oorlog meer zal komen. In plaats daarvan is er sprake van stabiliteit: de islamistische leider is gematigd. Maar er heerst scepsis onder waarnemers.

Na de omverwerping van het regime van Bashar al-Assad door islamitische opstandelingen is het nog steeds onduidelijk in welke richting Syrië zich ontwikkelt: stabiliseert het land zich na jaren van burgeroorlog of bestaat er een risico op meer chaos?

Als de leider van de zegevierende islamisten zijn zin krijgt, kunnen de Syriërs zich nu gaan voorbereiden op rust. Ahmed al-Sharaa, die eerder verscheen onder zijn nom de guerre Abu Mohammed al-Jolani, heeft verzekerd dat het land geen nieuwe oorlog zal meemaken. “Mensen zijn uitgeput door de burgeroorlog”, vertelde hij aan Sky News tijdens een bezoek aan een moskee in Damascus. “Het land is dus niet klaar voor een nieuwe en zal ook niet in een nieuwe terechtkomen.” De vrees van westerse landen dat het bloedvergieten in Syrië na de val van Assad zou kunnen voortduren, is “onnodig”. Het gevaar kwam van de regering van Assad en van pro-Iraanse milities. “Het elimineren ervan is de oplossing”, zei Al-Sharaa.

Op personeelsvlak is er steeds meer duidelijkheid: het voormalige regeringshoofd in het rebellenbolwerk Idlib, Mohammed al-Bashir, neemt de leiding over van een overgangsregering. Tijdens een bijeenkomst in Damascus bespraken hij, rebellenleider Al-Sharaa en ministers van de huidige regering de transitie.

De taak is een “grote uitdaging”, zei Al-Bashir. Het is een tijdelijke oplossing – ‘totdat de constitutionele kwesties zijn opgehelderd’. Hij hoopt dat de huidige ministers de nieuwe regering tijdens deze transitieperiode zullen steunen. “De taken van de interim-regering zijn het handhaven van de veiligheid, het bewaren van de stabiliteit van de instellingen en het voorkomen van de ineenstorting van de staat.” In een interview met de omroeporganisatie Al-Jazeera zei Al-Bashir dat het nu tijd is voor de mensen om “te genieten van stabiliteit en rust” en te weten dat de regering de diensten levert die ze nodig hebben.

Ontwikkelt Syrië zich nu richting democratie en de rechtsstaat? Terrorisme-expert Peter Neumann heeft daar zijn twijfels over. Rebellenleider Al-Sharaa heeft zich jaren geleden losgemaakt van het terroristische netwerk Al-Qaeda, zei Neumann tegen het Duitse ZDF. Zijn groep is echter nog steeds islamistisch en streeft ernaar een soort theocratie in Syrië te introduceren.

De VN-Syriëvertegenwoordiger Geir Pedersen riep de HTS-militie en haar bondgenoten op om hun “positieve boodschappen” van eenheid aan het Syrische volk met actie op te volgen. Syrië wordt momenteel gecontroleerd door een ‘lappendeken’ van groepen. “Het is belangrijk dat er geen conflicten ontstaan tussen groepen”, zei hij.

De nieuwe chef van het buitenlands beleid van de EU, Kaja Kallas, waarschuwde dat Syrië niet een nieuw Irak, Libië of Afghanistan mag worden. Sektarisch geweld moet worden voorkomen, evenals een heropleving van extremisme en een overheidsvacuüm.

Volgens een schatting van de Wereldgezondheidsorganisatie leeft wereldwijd ruim één op de vijf mensen tussen de 15 en 49 jaar met een genitale herpesinfectie. Dat zijn in totaal 846 miljoen mensen.

Elke seconde wordt minstens één persoon besmet met de ziekteverwekker – dat zijn 42 miljoen mensen per jaar, volgens een onderzoek van de WHO gepubliceerd in het tijdschrift ‘Sexually Translied Infections’. De schattingen hebben betrekking op het jaar 2020. 

Virussen blijven levenslang in het lichaam
Genitale herpes is een van de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoeningen en verhoogt het risico op infectie met het AIDS-virus HIV. 90 procent van de geïnfecteerden heeft geen of onopvallende symptomen. Klachten kunnen optreden in de vorm van een pijnlijke uitslag in het genitale gebied en koorts. 

De herpesvirussen blijven levenslang in het lichaam en kunnen herhaaldelijk tot uitbraken leiden. Volgens de WHO kan dit ernstig zijn voor baby's als hun moeder laat in de zwangerschap besmet raakt en het kind tijdens de geboorte besmet.

Bescherming door condooms
Omdat de geslachtsorganen zijn aangetast, zorgen schaamte en stigma ervoor dat de ziekte niet ter sprake komt, schrijven de auteurs van het onderzoek. Ze eisen nieuwe therapieën en vaccinaties. Genitale herpes kost 35 miljard dollar per jaar, inclusief behandelingskosten en productiviteitsverlies als geïnfecteerde mensen ziek zijn.

Het gebruik van condooms kan het risico op infectie verminderen, aldus de auteurs. Iedereen die klachten heeft na besmetting, moet seks vermijden om de partner niet te besmetten.

Op de Europese voetbalvelden is dinsdagavond weer veel gespeeld in de zesde speelronde van de Champions League. PSV verloor in Frankrijk, maar daarbuiten werd Nederland ook ruimschoots vertegenwoordigd door diverse coaches en spelers.

In Spanje stonden er flink wat Nederlanders op het veld: coach Arne Slot ging met zijn Liverpool, met aanvoerder Virgil van Dijk, basisspeler Ryan Gravenberch en invaller Cody Gakpo, op bezoek bij Girona, waar Daley Blind, Donny van de Beek en Arnaut Danjuma in de basis stonden. Liverpool was daarbij de betere ploeg en na een ruim uur zorgde Mo Salah voor de enige treffer en dus de drie punten: 0-1.

Aanvoerder Marten de Roon kreeg met Atalanta bezoek van Real Madrid, dat dankzij Kylian Mbappé al snel op voorsprong kwam. Charles de Ketelaere trok de stand op slag van rust gelijk vanaf de penaltystip, Vinicius en Jude Bellingham tekenden in het kwartier na rust voor 1-3. Ademola Lookman deed kort daarop nog wel iets terug, maar het bleef bij 2-3.

Jeremie Frimpong en zijn teamgenoten van Bayer Leverkusen kregen bezoek van Inter Milan, waar Stefan de Vrij de aanvoerdersband weer om had. Hij kon een nederlaag echter niet voorkomen: een treffer van Nordi Mukiele leverde Leverkusen een 1-0 zege op, Inter's eerste nederlaag van het seizoen in de Champions League.

Op bezoek bij Club Brugge mocht Jerry St Juste op slag van rust invallen bij Sporting CP om de geblesseerde Eduardo Quaresma te vervangen. Het stond op dat moment al 1-1: Geny Catamo had de score snel geopend voor Sporting, Quaresma trok de stand met een eigen goal gelijk. De Belgen gingen er met de winst vandoor, nadat Casper Nielsen in de slotfase voor 2-1 zorgde.

Lutsharel Geertruida stond in de basis bij RB Leipzig, waar de geblesseerde Xavi Simons aan de kant zat. Aston Villa kwam op bezoek en liet Ian Maatsen invallen - Sil Swinkels en Lamar Bogarde bleven op de bank zitten. John McGinn (0-1) en Lois Openda (1-1) scoorden voor rust, Jhon Duran zorgde kort na rust voor 1-2. Christoph Baumgartner trok de stand nog eens gelijk, de 2-3 van Ross Barkley in de slotfase leverde Villa dan toch de volle bak punten op.

Het Red Bull Salzburg van coach Pepijn Lijnders ontving Paris Saint-Germain, dat dankzij Gonçalo Ramos na een half uur op 0-1 kwam. Daar bleef het enige tijd bij, tot Nuno Mendes en Desire Doue in de slotfase voor de 0-3 zege tekenden.

Uitslagen Champions League 10 december
Dinamo Zagreb - Celtic 0-0
Girona - Liverpool 0-1
Atalanta - Real Madrid 2-3
Bayer Leverkusen - Inter Milan 1-0
Stade Brest - PSV 1-0
Club Brugge - Sporting CP 2-1
RB Leipzig - Aston Villa 2-3
Red Bull Salzburg - Paris Saint-Germain 0-3
Shakhtar Donetsk - Bayern München 1-5

Goedemorgen!

Vanochtend is er veel bewolking en is het meest droog. Mogelijk is de zon in het noorden af en toe te zien. De wind komt uit het noordoosten en is zwak tot matig.

Vanmiddag is het bewolkt en vrijwel overal droog. In het midden en noorden kan de zon heel plaatselijk te zien zijn. De temperatuur ligt rond een graad of 5. Er is weinig wind.

Vanavond is het op de meeste plaatsen droog. In het noorden valt af en toe motregen. Er is weinig wind.

Vannacht gaat het van het noorden uit plaatselijk een beetje motregenen. Veel stelt dit niet voor. In het zuiden blijft het droog. Later in de nacht kan het in het noorden plaatselijk mistig zijn. De minimumtemperatuur ligt tussen 2°C plaatselijk landinwaarts en 7°C op de Wadden. In het Waddengebied waait het matig uit het noorden, verder is er weinig wind. (Bron: KNMI)

Prachtige najaarsdag in Schoorl ((Archief)Foto: Dyfna)

Geld of een foto doneren? Dat kan hier! 
Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Deze is te mailen via weer@fok.nl of up te loaden via ons fotoforum. Vermeld bij de foto waar deze ongeveer is gemaakt.

Meepraten over het weer? Dat kan op ons weerforum waar de atmosfeer op ontploffen staat:
WKN - De atmosfeer staat op ontploffen.
Of uiteraard in de reacties onder het weerbericht.

Met een nieuwe wet ‘Van school naar duurzaam werk’ gaat het kabinet jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt beter helpen. Minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap), staatsecretaris Nobel (Participatie en Integratie) en staatsecretaris Paul (Funderend Onderwijs en Emancipatie) willen de overstap van onderwijs naar de arbeidsmarkt verbeteren, om zo veel mogelijk arbeidspotentieel te benutten. Door de nieuwe wet krijgen jongeren die dat nodig hebben ondersteuning van scholen, doorstroompunten en gemeenten, die daarbij verplicht samenwerken. Deze ondersteuning is er voor jongeren tot 27 jaar van het mbo, vso, pro en vroegtijdig schoolverlaters.

Minister Bruins: “Een te grote groep jongeren valt in de cruciale overgang van school naar werk buiten de boot. Terwijl we een enorm tekort hebben aan vakmensen. We zien dat deze jongeren moeite hebben om zelfstandig de stap naar de arbeidsmarkt te zetten. We zien ook dat hulp van vaste begeleiders, bijvoorbeeld bij het contact leggen met potentiële werkgevers of door het aanleren van extra sollicitatievaardigheden, werkt om jongeren aan een baan te helpen die bij hen past. Met deze wet voorkomen we teleurstelling en uitval en dragen we bij aan het opleiden en inzetten van vakmensen die zo hard nodig zijn om onze maatschappij draaiende te houden.”

Staatssecretaris Nobel: “Het is onvoorstelbaar dat er meer dan honderdduizend jongeren aan de kant staan en niet meedoen. Werkgevers staan te springen om personeel. We hebben iedereen hard nodig. Daarom investeren we extra in jongeren die moeite hebben met de stap naar de arbeidsmarkt. En bieden we hen betere begeleiding bij de overstap van school naar werk en bij werkloosheid.”

Staatssecretaris Paul: “Iedereen moet goed mee kunnen doen op de arbeidsmarkt, want we hebben in Nederland iedereen nodig. Jongeren op het voortgezet speciaal onderwijs of praktijkonderwijs zijn soms gebaat bij langere begeleiding van scholen om een geschikte en passende plek te vinden op de arbeidsmarkt. Mooi dat dit wetsvoorstel dit nu mogelijk maakt”.

Gat in de wet- en regelgeving
Ondanks de personeelstekorten zijn er volgens het CBS ruim 100.000 jongeren die geen werk hebben en geen opleiding volgen (CBS (2024) Jongeren die geen onderwijs volgen en niet werken - Jaarrapport Landelijke Jeugdmonitor 2024 | CBS). Als een jongere een diploma haalt, stopt de verantwoordelijkheid en de ondersteuning van de onderwijsinstelling. Lang niet alle jongeren vinden daarna zelfstandig een baan of vervolgopleiding. Gemeenten kunnen aan deze jongeren niet altijd voldoende preventieve en passende ondersteuning bieden. Jongeren kunnen uit beeld raken of weten de weg naar hulp niet te vinden. De nieuwe wet slaat een brug tussen gemeente, scholen, doorstroompunten en werkgevers om dit te voorkomen. Succesvolle elementen uit de tijdelijke aanpak jeugdwerkloosheid worden met deze wet voortgezet en vastgelegd. Het doel is dat de wet 1 januari 2026 ingaat.

Langere begeleiding
Scholen krijgen de wettelijke verplichting om jongeren ‘aanvullende loopbaanbegeleiding’ aan te bieden, ook nadat zij van school zijn. Scholen moeten ook vastleggen hoe zij dit organiseren. Zo gaat het ROC Mondriaan het al bestaande programma Op Weg Naar Werk permanent en breder beschikbaar maken, zodat studenten tot 1 jaar na het afstuderen, begeleid worden naar een baan via uitstroomcoaches. Bij vso en pro is hulp op verzoek van de jongere ook in een tweede jaar na het verlaten van de school mogelijk. Voor het organiseren van deze langere begeleiding krijgen mbo-instellingen structureel € 20 miljoen en pro en vso-scholen € 1,5 miljoen. Voor Doorstroompunten geldt dat zij jongeren tot 27 jaar die zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten, begeleiden terug naar school of naar werk. Dat doen ze nu voor jongeren tot 23 jaar.

Rol gemeente
De school of het Doorstroompunt kan in samenspraak met de jongere ook hulp vragen van de gemeente bij het matchen op werk of het combineren van werken met leren. Zo kan de jongere de best passende ondersteuning krijgen. Ook jongeren die geen werk hebben, kunnen ondersteuning krijgen van gemeenten. Voor het uitvoeren van deze taak wordt de Participatiewet aangepast.

Samenwerking tussen organisaties
Voor een succesvolle aanpak om het aantal voortijdig schoolverlaters en jeugdwerkloosheid terug te dringen, is de inzet van verschillende expertises en organisaties nodig. Zo moet er bijvoorbeeld hulp beschikbaar zijn op school voor jongeren die kampen met psychische problemen, schulden of die crimineel gedrag vertonen. Een beproefd voorbeeld hiervan is de ‘school als werkplaats’ bij Firda (voorheen Friesland College), waarbij de school, gemeente en instellingen uit de (jeugd)zorg- en hulpverlening samenwerken om problemen van jongeren buiten de school te herkennen en aan te pakken. Ook zetten veel regio’s overstapcoaches in waarmee leerlingen uit het vso ondersteund worden in de overstap naar het mbo. Of helpen jobcoaches jongeren aan werk, en zorgen zij met praktisch advies aan zowel jongeren als werkgevers dat het een succes wordt. In de wet is de samenwerking tussen organisaties in de regio’s vastgelegd. Hiervoor komt jaarlijks ruim € 90 miljoen beschikbaar. Dit is € 40 miljoen meer dan nu.

Werknemers van Tata Steel hebben een anderhalf keer hogere kans om tijdens hun loopbaan te overlijden dan mannen van dezelfde leeftijd in de rest van Nederland. “Het gaat om echt veel mensen.” Dat stelt EenVandaag vast op basis van eigen onderzoek.

Tussen 1975 en 2010 zijn in totaal bijna 2400 arbeiders van Tata Steel voor hun 65e overleden. Vergeleken met het landelijk sterftecijfer onder mannen tot die leeftijd betekent dat een oversterfte van 46 procent. Meer hierover bij Skipr.

Sterfte onder fabrieksarbeiders Tata Steel blijkt anderhalf keer zo hoog als landelijk gemiddelde: 'Topje van de ijsberg' https://t.co/OmwxPUcE6I

— EenVandaag (@EenVandaag) December 10, 2024

Minister Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening stelt dat in 2030 50 procent van de geleverde woningen uit de fabriek komt. Momenteel ligt dit aantal op bijna 20 procent. Om meer woningen in de komende vijf jaar te realiseren moeten eerst de grootste belemmeringen voor ondernemers en investeerders worden weggenomen.

Hiertoe organiseert de Minister op 11 december een Woontop. Tijdens deze bijeenkomst komen partijen bij elkaar om harde afspraken te maken over het versneld bouwen van woningen.

De verwachting is dat ondernemers en investeerders best bereid zijn meer te investeren. Maar wel op voorwaarde dat de grootste belemmeringen wegvallen, zoals bezwaarprocedures en de ‘tweederde betaalbaarheidseis’ bij nieuwe projecten.

Door de belemmeringen weg te nemen verbetert de voorspelbaarheid van de afzet. Gebeurt dat niet, dan wordt investeren lastig en gaat de opschaling van fabrieksmatige bouw niet lukken.

Fabrieksmatig bouwen heeft de toekomst
In de afgelopen jaren is het aandeel fabriekswoningen in het totaal aantal nieuwe woningen gestegen tot bijna 20 procent. Die groei stokt nu enigszins. Bij fabrieksmatig bouwen kunnen machines, robots en digitalisering het personeelstekort opvangen. Daarnaast kan fabrieksmatig bouwen de druk op de toenemende bouwkosten verlagen.

Opschaling ingewikkeld voor bouwbedrijven
In een voorspelbare wereld werkt opschalen prima. Maar in de bouwwereld is dat een stuk ingewikkelder. De afhankelijkheid en onzekerheid van externe factoren zoals rente, wet- en regelgeving en beschikbare locaties is groot in de bouwsector. Ook is produceren op voorraad veel te kostbaar. De marges in de bouw zijn hiervoor te dun.

Hoogste tijd voor samenwerking
Inmiddels zijn er meerdere initiatieven in fabrieksmatige bouw in Nederland met een grote variatie in aanpak en allemaal relatief kleinschalig. Want investeren in fabrieksmatige bouw is kostbaar en tijdrovend. De noodzakelijke opschaling bereiken we alleen met intensievere en grootschalige samenwerking tussen bouwers, investeerders en andere belanghebbenden.